छोटो कथा

कुनै बेला जङ्गलमै रमाउने वनकरियाहरू अचेल हेटौंडा नजिकै मुसेधाप गाउँमा स-साना झुप्रो बनाएर बसेका छन् । सन्तोषीलाई हामीले त्यहीँ भेटेका थियाैँ । उनकाे बाल्यकाल जङ्गलमै बित्याे ।

उनले ९ वर्षकाे उमेरमा बल्ल अक्षर चिन्न पाइन् । अक्षर चिन्दै जादा अक्षरका पानाहरू फेरिए । सँगसँगै उनको जिन्दगीको पाना पनि फेरिएको छ ।

उनले हेटाैडामा जेटिए पढिन् र गाउँ फर्किइन् । उनी वनकरिया समुदायभित्र धेरै पढे लेखेकी मध्ये एक हुन् । अहिले साना-साना बालबालिकाहरूलाई अक्षर चिनाउछिन् ।
‘मेराे पढाई सकेर गाउँ आउदा भताभुङ्ग भएकाे देखें । केटाकेटीहरु स्कूल कमै जाने । त्यसपछि मैले पाएकाे जागिर छाेडेर भाइबैनीलाई ट्युसन पढाउने निर्णय गरें । अनि घर-घर जाँदै नानीहरुलाई जम्मा गरेर पढाउन थालें ।’

जङ्गलमा कन्दमूल खोज्ने, खोलामा माछा मार्ने अनि गोठाला जाने वनकरिया बालबालिकाहरू अचेल कक्षा कोठामा भेटिन्छन् । अनि भएकी छिन् सन्तोषी गुरु आमा ।

पाेखरा फेवाताल किनारमा उभिएर पारि हेर्दा तालले किनारा लगाएकाे एउटा गाउँ भेटिन्छ । तालले सिमाना काेरिदिएकाे गाउँकाे कथा बेग्लै छ ।
घामको लाली डाँडामा छाउन नपाउँदै गाउँका मान्छेहरुकाे दैनिकी सुरु हुन्छ।
कोही भैंसीको लागि कुँडो पकाउने, कोही गाई भैैंसीकाे दूध दुहुने, कोही चाहिँ घाँस काट्न बारीका पाटातिर जाने।
सितकाे तप्कना अझैं राेकिएकाे छैन । गाउँलेहरु काँधमा दूधका क्यान बोकेर ओरालो झर्छन् ।
ताल नजिकैको पौवामा भारी बिसाउँछन् । अनि एकजनाले दुध जम्मा गर्छन् । दूध बाेकेकाे डुङ्गा तालकाे बाटाे हुँदै करिब एक घण्टामा बजार पुग्छ ।

दूध पुर्याउन मात्र होइन, ‌‌औषधी उपचार गर्न,किनमेल गर्न अनि जन्तीदेखि मलामी जान पनि डुङ्गा नै चाहिन्छ ।
सामान किनमेल गरेर बजारबाट घर फर्किदै गरेकी हजुरआमा भन्छिन्- ‘सास पनि यै डुङ्गामा लास पनि यै डुङ्गामा’
ताल पारिका गाउँहरु बिस्तारै रित्तिदै छन् । गाउँमा साना-साना नानीबाबु र बुढापाका मात्रै भेटिन्छन् । युवाहरू कोही विदेशिए, कोही बजारतिरै झरे । बचेखुचेका सपनाहरु डुङ्गा चढेर फेवाताल वारि पारि गरिरहन्छन् । https://fb.watch/8yxfp-Ej-R/

‘घर सम्म पानी भरिएपछि नानीसँगै बाटोमा आएर बस्छु,  पानी बढेपछि कतै जान सकिँदैन । सानो नानी च्यापेर बाटोमा बस्छु ’

विराटनगर–१२ बखरीकी संगिता ऋषीदेवले प्रत्येक वर्षको वर्खामा भोग्नु पर्ने कहर हो । ऋषीदेव टोल हरेक बर्खामा डुब्छ । 

पहिले पहिले उनीहरु  आफ्ना सर–सामान बोकेर नजिकै रहेको विद्यालयमा आश्रय लिन पुग्थे । यो वर्ष पनि उनीहरु डुवानको मर्कामा परिसकेका छन् तर विद्यालयमा आश्रय लिन भने गएनन । कोभिड–१९ को कारण उनीहरु यसपालि विद्यालयमा आश्रय लिन नगएका हुन । 

धेरै जना एकै ठाउँमा बस्न नमिल्ने भएकोले विद्यालयमा नजाने संजिव ऋषिदेवले बताए । उनले भने “मरे पनि यहिँ मर्ने”

प्रत्येक वर्खामा भगवानको भरोसामा बाँच्दै आएको संजिव ऋषिदेवले बताए । ‘राति पानी बढ्यो भने भगवानको भरमा बस्छौं, दिनमा बढ्यो घर छोडेर भाग्छौं ।’ 

उनीहरुका माटो र फुसको घर पानीको कारण ओसिने गरेको छ । डुवानको समयमा घरअगाडिको खोल्सीमा घाँटि भन्दा बढी पानी हुने गरेको संजिवले बताए । ‘डुवानको बेलामा पनि खानु त पर्छ ।’ उनले भने ‘घाँटी घाँटी पानीमा डुबेर बजार गएर दाल चामल ल्याउने गरेको छुु ।’

२०-२५ घर ऋषिदेव रहेको उक्त बस्तिमा चुनावको समयमा मात्र नेताहरु पुग्ने गरेको  उनीहरुले गुनासो गरे । चुनावको बेला ताकेता गर्छ । गोडा ढोक्छ । सोझा मान्छेले भोट दिइ हाल्छन् । नेता चुनाव जितेर गैइहाल्छ । हाम्रो यो अवस्था हुँदा पनि फर्केर आउँदैन ।’ पवन ऋषिदेवले बताए ।

भिडियो हरेक बर्खामा डुब्छ बखरी

रौतहटको चन्द्रनिगाहपुरबाट उत्तरमा पर्ने असनवा गाउँकी प्रल्हादिया देवी चौधरीको सानो संसारमा पुरा हुनै लागेको एउटा सानो सपना कसरी तुहियो?

बालबालिकाको लागि उपयोगी एपहरु

हामीले तयार पारेको यो सामग्रि तपाईंहरुलाई कस्तो लाग्यो? आफ्ना नानी बाबुका लागि अरु कस्ता सामाग्रि पढ्न/हेर्न चाहनुहुन्छ? कमेन्टमा लेख्नुहोला ।

अनि सुन्नुस् त : तपाईंले गजेन्द्र सरको कथा हेर्नु भएको छ?

ट्रेलर – बाउ छोरीको कथा – हेर्ने कथामा नयाँ अंक आउने बेला हुनै लाग्यो । आगामि अंकमा हामी देखाउने छौं “बाउ छोरीको कथा” । अहिले चाहिँ ट्रेलर हेर्नुहोस् । 

बाउ छोरीको कथा पुरा कार्यक्रम आउने सोमबार अर्थात् अक्टोबर १ तारिख (असोज १५ गते) राति ९ बजे हेर्ने कथाको आधिकारिक युट्युब च्यानलमा प्रसारण गर्नेछौं । हाम्रो युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्नुभएको छैन भने अहिले नै गर्नुहोस् । 

आगामि अंकमा प्रसारण हुने बाउ छोरीको कथा हेर्ने कथाको पन्ध्रौं अंक हो । यसअघि हेर्ने कथा अंक १४ मा हामीले जिन्दगीको कथा देखाएका थियौं । 

हामीलाई धेरै दर्शकहरुले हेर्ने कथा किन ढिलो अपलोड गरेको? नयाँ कथा आउने बेला भएन? भनेर सोध्नुहुन्छ । हामीलाई थाहा छ यो दर्शकले हामीलाई गरेको माया हो । तपाईंहरुको सम्झनाको लागि हेर्ने कथा महिनामा दुई पटक मात्र प्रसारण हुन्छ । हरेक अँग्रेजी महिनाको १ तारिख र १५ तारिख । यसै अनुरुप हामीले आजसम्म हेर्ने कथाका अंकहरु समयमै प्रसारण गर्दै आएका छौं । 

हेर्ने कथालाई साप्ताहिक बनाउने हाम्रो पनि ठूलो रहर छ । तर हाल सानो टोली र सानै स्रोत साधनका कारण हामी हरेक १५ दिनमा नयाँ कथा देखाउँदैछौं । यसबारे हेर्ने कथा सहकर्मी विद्या चापागाईले तपाईंलाई लेखेको पत्र पढ्नु भएको छैन भने यहाँ पढ्न सकिन्छ ।

बाउ छोरीको कथाको ट्रेलर हेर्दं गर्नुहोस् । पुरा कथा सोमबार देखाउनेछौं । 

तपाईंलाई हेर्ने कथा मन पर्छ भने आफ्ना साथी र आफन्तलाई थाहा दिनुहोस् र हाम्रो युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्न लगाउनुहोस् । 

कहाँ बज्यो मादलु माने भन्ज्याङ गाउँ, यो गाउँलाई छोडेर भन कहाँ जाउँ । पूर्व झापाका गन्धर्वहरुले गाएको यो मार्मिक लोकभाका प्रस्तुत गर्दैछौं मजा लिनुहोस् । 

हामीले यो गीतको केही अंश हेर्ने कथाको अंक ११ मा प्रसारण भएको सिमानाको कथामा पनि प्रयोग गरेका थियौं । हेर्ने कथाको आउँदो अंक “बाउ छोरीको कथा” बनाउने सिलसिलामा हामी झापाका दक्षिणी भेग केचना कवलमा रहेको गन्धर्व गाउँ पुगेका थियौं । 

संगीत चोक नामले चिनिने यो गाउँमा ४० भन्दा धेरै गन्धर्व परिवार बस्छन् । गाउँका गन्धर्व दाजुभाइहरु कहिलेकाहिँ सँगै बसेर सारङ्गी बजाएर आफ्ना पीर व्यथा भुल्ने गर्छन् । 

पूर्वका शहरहरुमा भेटिने गन्धर्वहरुले यो गीत गाएको हामीले बेलाबेलामा सुन्ने गरेका थियौं । तर गाउँमै पुगेर यति मिठो मौलिक भाका नजिकैबाट सारङ्गी र मादलूको तालमा सुन्नुको मजा भने बेग्लै थियो । 

कहाँ बज्यो मादलु माने भन्ज्याङ गाउँ

यो गाउँलाई छोडेर भन कहाँ जाउँ

म त हजुर नुन बोकेर तराई पहाड डुल्ने

यो दुःखीको मनको फूल कहिले होला फुल्ने

ढाकर बोकेर अफ्ट्यारा बाटाहरु छिचोल्दै धरान धनकुटा गर्ने भरियाहरुको दुःख बोलेको छ यो गीतले । शायद धेरै पहिलेदेखि गन्धर्वहरुले यो गीत गाउँदै आएको हुनुपर्छ । हामीले यो गीत रेकर्ड पनि भएको छ कि भनेर खोज्ने प्रयास गर्यौं । तर फेला परेन । 

सारङ्गीको र्याइँ र्याइँ र मादलूको तालमा गहिरो अर्थ बोकेको यो गीत गन्धर्वहरुको मिठो गलाबाट निस्केको आफैं सुन्नुहोस् । 

ट्रेलर बबनपुरका गोठालाहरु – हेर्ने कथाको अर्को अंकमा  प्रस्तुत गर्नेछौं ‘बबनपुरका गोठालाहरु’ । अहिले चाहिँ ट्रेलर हेर्नुहोस् । 

Read more

तपाईंले जुबेदा खातुनको कथा हेरिसक्नु भयो भन्ने पक्कै थाहा भयो होला : जुबेदाकी छोरी हीनाको गायक बन्ने सपना को बारेमा । हीनाले गाएको एउटा हिन्दी गित प्रस्तुत गर्दैछौं जुन कार्यक्रममा समावेश थिएन ।

Read more

Hina, Daughter of Zubeda Khatun is singing a Beautiful Awadhi Folk Song from Nepal . Her grandmother Malina is joining her. In Awadhi culture, this song is performed during wedding ceremony.

Read more

Trailer – Story of Zubaida Khatoon – हेर्ने कथाको अंक ०८ मा हामी लिएर आउनेछौं ‘जुबेदा खातूनको कथा’ । पुरा कथा प्रसारण हुनेछ आउने सुक्रबार जुन १५ तारिख (असार १ गते) राति ९ बजे हेर्ने कथाको आधिकारिक युट्युब च्यानल https://youtube.com/hernekatha मा । अहिलेलाई चाहिँ झलक हेर्नुहोस् र कस्तो लाग्यो भन्नुहोस् है । अनि यो कथा के विषयमा होला जस्तो लाग्छ? मनमा लागेका कुरा कमेन्टमा लेख्न सक्नुहुन्छ । अनि हेर्ने कथाको युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्न चाहिँ नभुल्नुहोला है ।

Read more

कसैको जीवनप्रति न कुनै रिस, इर्ष्या, डाहा, लोप, संका, सन्देह, आग्रह, पुर्वाग्रह र बिना स्वार्थ एकहोरो माया अनवरत रूपमा कसैले गरिरहेको छ भने त्यो अरू कोही नभएर आफ्नै आमा हुन्। ‘आमा’ सामान्यतय नेपाली वर्णमाला भित्र पर्ने स्वर वर्णको ‘आ’ र ब्यञ्जन वर्णको ‘मा’ दुई वटा अक्षरहरू मिलेर बनेको एउटा एकदमै सरल शब्द हो। तर यसरी दुई वटा मात्र अक्षर मिलेर बनेको यस शब्दको अर्थ र महत्व भने अथाह छ। संसारका सामान्य देखि महान व्यक्ति व्यक्तित्व, साहित्यकार, इतिहासकार, दार्शनिक, वैज्ञानिक आदि सम्पुर्णले ‘आमा’ प्रति समर्पित गरेर बोलेका र लेखेका कुराहरू अनगिन्ती छन्, यद्यपी पुर्ण छैनन्। साँच्चै भन्नु पर्दा शब्दकोशका सबै शब्दहरू खर्च गर्दा पनि ‘आमा’ शब्दको न्यायिक अर्थ र परिभाषा दिन प्राय असम्भव नै हुन्छ। त्यसैले दुई-चार शब्दहरू जोडेर वा संयोजन गरेर ‘आमा’ शब्दको अर्थ खोज्ने र परिभाषा दिएर संकिर्णता बनाउने साहस म गर्दिन।

Read more