आमा बाबुको मन छोराछोरी माथि छोराछोरीको मन ढुङामुढा माथि जस्तै त होइन, तर सोचाइ यस्तै परेको हुन सक्छ।काठमाडौँको सुदुर पूर्व पेप्सिकोलामा लकडाउनको २४ औं दिन पार गर्दासम्म घरमा त्यस्तै परेको हुन सक्छ। एक्लो बसाइ अनि अक्सर आफ्नो नजिकको मान्छे कोही नभएको ठाउँमा बसिरहँदा मलाई व्यक्तिगत रुपमा केही समस्या त थिएन। उपलब्ध पुस्तक पढ्ने, फिल्म हेर्ने गरेर मेरो दिन राम्रै बितिरहेकाे थियो। तर घरको कान्छो छोरा घरमा बा आमा मेरै पिरले खर्लप्पै दुब्लाइसकेका। जिल्ला प्रशासनमा पास बनाउने, उपलब्ध एम्बुलेन्सलाई बिरामी बनाएर ल्याउने देखि काठमाडौँमा भएका सवारीबाहक मार्फत छोरा घर फर्काउने उपाय सफल हुन नसकेपछि बा आफै हिडेर छोरा ल्याउन तयार भएपछि अन्तमा एउटा बिकल्प निस्कियो। काठमाडौँमा रहेका एकजना प्रहरी दाइले आधा बाटाेसम्म ल्याइदिने र आधा बाटो घरबाट लिन जाने।
२४ औ दिनको एका बिहानै एकजना दाइले फोन गरेर ९ बजे जडिबुटी आउन भन्नु भयो। म एक्लै बसिरहेको एक्लोपनले कहिले चिमोटेन। दाइको ड्युटी सकेर करिब १२ बजे घरकाे बाटाे लागे। माथि चढ्न अलि बाटो खराब र पानी पनि परेकाले करिब १५ मिनेटको बाटो हिडेर जाने निर्णय गँरे र दाइलाई त्यहाँबाट बिदा गरेर लागे आफ्नो बाटो। जब चेकपोस्ट पुगेँ, सिमा सुरक्षामा खटिएका सेना र प्रहरी दाजुभाइले नुवाकोट जाँदै गरेका र काठमाडौ फर्किदै गरेका १५ जना यात्रीलाई रोकेर राखेका थिए। सुरुमा मैले आफ्नो बिबरण सुनाएर जान दिन आग्रह गरेँ। तर जान नमिल्ने सुझाएपछि मैले मेरा एकजना कर्णेल मित्रलाई फोन गरेर सहज बनाइदिन आग्रह गरे। उनले उक्त गणमा फोन गरेर मलाई जाने वातावरण मिलाइदिए।
त्यहाँ अरु पनि मान्छे भएकाले एक जना सैनिक दाइले जङ्गलको बाटो देखाउनु भयो। मैले सूर्यचौर जाने बाटो हुँदै यात्रा तय गरेँ। शिवपुरी राष्ट्रिय निकुञ्ज हुँदै चराको चिरबिर आवाजसँगैकाे यात्रा तय भयो। अलि अगाडि पुगेपछि के लाग्याे भने यहाँ गरिब र पहुँच नहुनेको केही नहुने रहेछ। कति समस्या बोकेर यात्रा गरेका मानिसहरु सिमानामा यसरी रोकिनु परेको छ। मेरो पनि कर्नेल साथी नभएको भए म त्यही बस्नुपर्ने वा फेरि काठमाडौँ नै फर्किने अवस्था आउने रहेछ भन्ने सम्झिदा चाहिँ मन कटक्क खायो। राजमार्गमा हिडेका हजारौं यात्रीहरुले कति दुख पाएका होलान्। समाचारमा देखे सुनेको भन्दा अझ कति दुख सहेका होलान्। समाजबाद र खै के के वाद ल्याउनका लागि भनेर १२ बर्ष लडेका र १९ दिने जनअन्दोलनमा परिवर्तनको लागि लड्ने योद्धाहरुलाई, फेरि पनि मजदुरले नै दुख पाएको देख्दा, समाज परिवर्तन र भोका दुखीको लागि राजनीति गरेको भन्ने नेताहरु देखि कति ग्लानी भयो हाेला? अझ गाउँ गए भोकले नमरिने सोचेर, राजमार्गमा भोकै रात दिन नभनि १२/१५ दिनको यात्रा तय गरेकाहरुकाे मन एकतर्फ भोकै हिड्नुको पीडा र अर्को तर्फ प्रशासन र सुरक्षाकर्मीले दिएको पीडाले कति अमिलो भएको होला। सम्झेर आँखाबाट आँसु झर्छ। फेरि एकछिन भावनामा डुल्न पुगेँ। जे होस् जङ्गलमा हिँडेर एकछिन भएपनि प्रकृतिसँग रुझ्न पाउँदा औधी खुसी लाग्यो। एकछिनको पैदल यात्रापछि तल गुरुङ गाउँबाट दाइसँगै घरसम्मको यात्रा तय गरियो।
वास्तविक ‘अछुत’ त घर गएपछि भइयो। न घरमा भाकोले आफ्नो सोच्न थाले न त छरछिमेकीले। घरमा परिवारका सदस्यसँग २ मिटरको दुरी राखेरै बसेँ। घर आए देखि मेरो खाजा, खाना, चिया र तातो पानी सबै मेरै रुममा नै खाने गर्छु। म लगभग १३ बर्षे काठमाडौँ बसाइमा ८/९ बर्ष त एक्लै बसेको छु। मलाई एक्लै बस्नमा केही समस्या छैन तर अवस्था यस्तो होला भन्ने सोचेको थिएन। घरमा खासै काम नहुने हुनाले केही पुस्तक झोलामा र केही पुस्तक मोबाइलमा हाल्न सकेकोले समय बिताउन केही समस्या छैन। तर काठमाडौमा हुँदा तास खेल्ने टिम र युट्युव चाहिँ खुब मिस गरिरहेको छु। घरमा वाइफाइ नभएकाले मोबाइल डाटाबाट सामाजिक संजाल पनि हेरिराको छु।
काठमाडौँबाट कोही मान्छे आउँदा त गाउँमा पानी बाराबारको अवस्था छ भने झनै रोग नै लाग्यो भने त बिरामीले पानी पनि पिउन नपाउने हाेलान्। सावधानी अपनाउनु त ठिकै हो, अपनाउन पर्छ तर बहिष्कारणको नीति चाहिँ ठिक होइन। समाजमा रहेका शिक्षित वर्गले पनि यसबारे अनभिज्ञता प्रस्तुत गर्दा भोलि गाउँमा कोही बिरामी भए उपचार नपाउने र अन्य कारणले मान्छे मरे पनि मलामी नपाउने अवस्था नआउला भन्न सकिन्न।
कथाको उत्तरार्धमा लेखिएको तास भन्ने शब्द हटाउने हो भने लेख समय सान्दर्भिक र मार्मिक छ । अहिले सामाजिक सञ्जालमा बालबालिकाहरूको पनी पहुँच छ त्यसैले यो शव्दले तास भन्ने खेल खेल्नै पर्ने रैछ भनेर गलत बुझाइको विकास हुन सक्छ । अनी अन्तमा के भयो र के म्यासेज दिइयो समाजलाइ भन्ने थपेर लेखको विट मारेको भए अझै राम्रो हुने थियो की ??