sad

Baliyo Katha EP45

by

१६ वर्षे उमेरको जिन्दगीका भोगाइ कति होलान् ? भर्खर वालवयबाट उँभो लागिरहेको यो उमेरले तय गरेको यात्रा सरल होला् कि बाङ्गाटिङ्गा ? दुःखको कथा होला कि सुखको कथा होला ? 

सबिनासँग दुई वटा विकल्प थिए: आफ्नो जिन्दगीको कथा अरुलाई लेख्न दिने कि आफै लेख्ने । आँटिली सबिनाले दोस्रो बाटो रोजिन् । हेर्ने कथामा  बलियो कथा सुरु भयो है । 

१६ वर्षे उमेरको जिन्दगीका भोगाइ कति होलान् ? भर्खर वालवयबाट उँभो लागिरहेको यो उमेरले तय गरेको यात्रा सरल होला्न कि बाङ्गाटिङ्गा होलान्? दुःखको कथा होला कि सुखको कथा होला ?  आउनोस् १६ वर्षकी सबिना खातनुको कथा ४ वर्षअघिबाट सुरु गरौं जति खेर उनी १२ वर्षकी थिइन् । 

बा गाउँबाट धान किनेर ल्याई बेच्थे । बाको ब्यापारमा आमाले सघाउँथिन् । 

सबिनाको जिन्दगी, उमेर जस्तै हलुका थियो । किताब च्यापेर दाजु भाइसँगै स्कुल जानु । उखुबारी र आँप गाछीका बँगैचामा पुतली जस्तै पुतलीका पछि दगुर्नु । आमाले पकाइदिएको खानु । पढ्नु, लेख्नु रमाउनु ! आहा कस्तो रमाइलो । 

सबिनाका बा अचानक बिते । आमालाई व्यवहारले थिच्यो । छरछिमेक र समाजको धारणासँग कुस्ती खेल्ने बल आमासँग थिएन । जसरी सबिनाका सखीहरुको बिहे सानै उमेरमा हुन्थ्यो, त्यसरि नै सबिनाको पनि बिहे गरिदिने निधो भयो । 

पढाई छुट्यो । आमा छुटिन् । सपना छुटे । आँपगाछीका पुतलीहरु छुटे । बिहे गरेको भोलिपल्टैदेखि सबिनाको संसार अर्कै भयो । नरमाइलो संसार । चन्चल मन र जिज्ञासु वालापन घुम्टोभित्र बन्धक भयो । त्यसरि नै थुनिए सबिनाका पढ्ने चाहना र थुप्रै सपना । 

बिहे गरेर गएको घरमा बिस्तारै सुरु भयो अत्याचारको श्रृंखला । सक्ने जति सहिन् सबिनाले । 

६ कक्षासम्म पढ्न पाएको सबिनाको चेत त्यति कमजोर कहाँ थियो र? उनका मस्तिष्कमा बिस्तारै विद्रोह सल्बलाउन थाले । सबिनासँग दुई वटा विकल्प थिए: आफ्नो जिन्दगीको कथा अरुलाई लेख्न दिने कि आफै लेख्ने । आँटिली सबिनाले दोस्रो बाटो रोजिन् । 

कानुनले सबिनालाई न्याय दियो । सानैमा छोरीको बिहे गरिदिएर गल्ती भयो कि भन्ने आमालाई पहिल्यै लागिसकेको थियो । आमाले छोरीलाई सक्दो बल दिइन् । 

यो बिचमा आमा पनि गाउँकी नेता भइसकेकी थिइन् । मुस्लिम समाजमा बाहिर निस्केर परिवार र व्यवहार धान्ने महिला पाउन गाह्रो थियो । पार्टीहरु उनलाई खोज्दै आँगनमै आइपुगे । 

सबिनाले ७ कक्षामा पढाइ सुरु गरिसकिन् । जोश र जाँगर बोकेर स्कुल जान्छिन् । डाक्टर बन्ने सपना बोकेकी छिन् । पुरै जिन्दगी अगाडि छ । 

पछाडि बितेका जिन्दगी फर्केर हेर्न मन छैन । सबिनाले अरुले लेखिदिएको एउटा दुःखद कथा च्यातेर फालिसकिन् र आफैं लेख्न सुरु गरेकी छिन् आफ्नो कथा । विद्रोहबाट जन्मिएको बलियो कथा ।

Buwako Katha EP43

by

असोज लागिसक्दा पनि बेला बेला झरी परिदिन्छ । खै किन हो ठग्गु झरी पर्दा टोलाइरहन्छन् । गाउँ छाडेर बजार नजिकैको एक कोठे डेरामा आएको धेरै भएको छैन । 

सम्पत्तिको नाममा एउटा साइकल, विछ्यौना र केही थोत्रा लुगाहरु । आफन्तको नाममा ३ वर्षे छोरी । यही सानी छोरीको निर्दोष आँखाहरु हेर्छन् र सन्तोषको सास फेर्छन् । 

२ दिन अघि मात्रै सारा गाउँले धुमधाम जितिया पर्व मनाएको थियो । ठग्गु सँधै झैं बजारमा रिक्सा गुडाउँदै थिए । घरमा दिनभरि छोरी एक्लै बालाई पर्खेर बसिरहेकी थिइन् । चाडबाड पनि नआइदियोस् जस्तै लाग्छ । 

डेढ वर्षअघि श्रीमतीले अर्कैसँग बिहे गरेर हिँडेपछि ठग्गु र छोरी एक्लिए । गाउँमा बस्न मन लागेन । छोरी च्यापेर धनगढी छेउको मनहेरा गाउँमा बसाइँ आए । सुरुमा पाइडल रिक्सा चलाए । आजकल ब्याट्रीबाट चल्ने रिक्सा चलाउन थालेका छन् । 

छोरीलाई भुल्याउन ठग्गु हातमा पाँच दश रुपैंया राख्दिरहन्छन् । छोरी खुर्र नजिकैको पसलमा दौडिन्छिन् र चकलेट बिस्कुट खाइरहन्छिन् । 

राति परेको पानीले आँगन हिलिएको छ । सँधै झिसमिसेमै छोरीलाई एक्लै छाडेर काममा जाने ठग्गुलाई आज घरका अरु काम पनि भ्याउनुछ । 

अलिकति खाना ठग्गुले दिउँसोको लागि छोरीलाई छुट्याइदिए । बाँकि चाहिँ बेलुकीको लागि पोको पारेर दलिनमा झुन्ड्याए । 

आज शनिबार । हप्ताभरिका काम भ्याएपछि ठग्गु मन नलागी नलागी साइकल निकाल्छन् । छोरीलाई एक्लै छाडेर ठग्गु धनगढी बजारतिर लागे । 

छोरी नथाकुन्जेल छिमेकका नानीहरुसँग खेलेर बसिन् । कहिले पानी पर्यो कहिले घाम लाग्यो । बुवाले राखिदिएको खाना खान पनि घर फर्केर गइनन् ।  छिमेकी दिदीले नै भात खान दिइन् । छिमेकीकै फलैंचामा राधिका भुसुक्क निदाइन् । 

साँझ परेपछि ठग्गुले रिक्सा थन्क्याए । बाटोमा छोरीको लागि केही फलफूल किने र उही साइकल ठेल्दै डेरातिर लागे । 

अँध्यारो भइसकेको थियो । छोरी वरपर थिइनन् । आत्तिँदै ठग्गुले एकछिन छोरीको खोजि गरे । यो वेचैनी ठग्गुको दैनिकी बनिसकेको छ । 

छोरी टुप्लुक्क घर छेउमै देखा परिन् । बाउ छोरी उही छाप्रोभित्र छिरे । 

दिनभरि बासँग न्यास्रिएकी छोरी निन्द्राले समात्दै लगेपछि रुन थालिन् । ठग्गु पनि छोरी सँगै रुन थाले । 

आज खै किन हो ठग्गुलाई भोक लागेन । विहान दलिनमा झुन्ड्याएको भातको पोको यस्सै रह्यो । 

छोरीलाई ठग्गुले तेल लगाइदिए । छोरी निदाएपछि ठग्गुले डेराको ढोका बन्द गरे ।

Ruwako Katha EP41

by

६१ वर्षकी शान्ता सानी हुँदा तेह्रथुमको पहाडमा छोरीहरुले पढ्न पाउँदैन थिए । उनका बुबा रामनाथ दाहाल परिवर्तनका लागि पन्चायतविरुद्ध लड्दै थिए । शान्ताले स्कुल जाने अवसर पाइन् । 

मायादेवी सिटौला पनि यस्तै राजनीतिक चेतनाको लहरबिच हुर्केकी थिइन् । उनले घरभित्रैबाट ससाना विद्रोह सुरु गरिन् । 

मुना उप्रेतीले आमाका न्यानो काख महशुस गर्नै पाइनन् । 

गोमा विमलीले श्रीमानको अत्याचार सहनुसम्म सहिन् । 

बुवा मारिएपछि शान्ताको पढ्ने सपनालाई घर व्यवहार र गरिबीले थिच्यो । छोराछोरी हुर्काएपछि शहिदकी छोरी ऋण तिर्ने उपाय खोज्दै इजरेलतिर लागिन् । 

श्रीमानले धाेका दिएपछि मुनाले पनि इजरेलको बाटो रोजिन् ।  गोमालाई पनि इजरेलले नै बोलायो । मेनुका घिमिरे पनि इजरेल पुगिन् ।

जिन्दगीमा धेरै कठीन बाटाहरु हिँडिसकेका उनीहरु लगभग थाकिसकेका थिए । वर्षाै विदेसिएर फर्किदा पनि व्यवहारको बोझ उस्तै थियो ।

त्यति नै बेला नाती पुस्ताको एउटा केटो काठमाण्डाैको र‌गमञ्च छोडेर गाउँ फर्केको थियो । प्रकाश दाहालसँग एकाध नाटक र केही थान सपना थिए ।  नाटक हेर्न आएकी शान्तासँग उनको चिनजान भयो । 

सानैदेखि नाच्न गाउन रुचाउने शान्तालाई नाटकले तान्यो । प्रकाशसँग मिलेर नाटक बनाउने सल्लाह भयो । 

नाटक जस्तै जिन्दगी बाँचेका सङ्गीहरुलाई पनि शान्ताले मन्जुर गराइन् । 

नाटकको तयारी भयो । महिनौंसम्म प्रकाशले उनीहरुलाई अभिनय सिकाए । 

डुली हिँड्ने लेखक चे शंकरलाई नाटक लेख्न भनि प्रकाशले झापा बोलाए । चे शंकरले उनीहरकै जीवन कथा सुने र त्यसैलाई नाटक बनाईदिए । 

अाधासरो  जिन्दगी अरकै खुशीको लागि बित्यो । अहिले अाफ्नै लागि रमाउन सिकेका छन् । 

र‌गमञ्चले उनीहरको जीवनमा रंग भरेको छ । 

त्यो वेदना त्यो चेतना । त्यो साहस त्यो संघर्ष । त्यो आँट त्यो लगन । त्यो मातृभूमि त्यो परभूमि । त्यो सङ्कल्प त्यो समर्पण । त्यो शक्ति त्यो साथ । त्यो आफ्नो त्यो विरानो । त्यो उतार त्यो चढाव । तीनै जिन्दगीमा प्रकाश दहाल र चे शंकरले नाटक बनाए रुवा । हामीले रुवाको कथा बनायौं ।

Aaune Janeko Katha EP39

by

५० को दशकमा गाउँगाउँमा द्वन्द्वको आगो सल्किएको थियो । पश्चिम रुकुमको एउटा विकट गाउँको दलित परिवारमा छाक टार्न धाै धाै थियो । भर्खर १० – १२ वर्षमा पाइला टेक्दै गरेकाे एउटा वालकलाई युद्धका नाराहरुले लोभ्यायो । त्यो बालक युद्धको बाटो हिड्यो । खारामा एकदिन डरलाग्दो लडाईं भयो र त्यो बालक हरायो ।

#HerneKatha #AauneJanekoKatha

Eighteen years ago, a young Maoist boy disappeared from a battlefield.

========================
💁‍♂️💁‍♂️💁‍♂️ Support Us 💁‍♂️💁‍♂️💁‍♂️
Herne Katha relies on our audience to continue our unique and creative storytelling. You can make monthly contribution to support production cost of Herne Katha.
🙏 Support us on Patreon: https://bit.ly/2BrQzlQ

==== Why Herne Katha? ====
People behind Herne Katha spent 15 years of their lives doing journalism. One day they realised the need to tell more beautiful and inspiring stories of people, the real people.

👀👀👀 Herne Katha 👀👀👀
Herne Katha is a web series produced by Tana Bana Digital in Nepal. We tell stories of people in the format of short documentaries. New episode of Herne Katha is published on 1st and 15th of every month on YouTube.

🚀🚀🚀 Production Team for This Episode 🚀🚀🚀
🎥 Cinematographer – Jeevan Rijal (https://www.facebook.com/jeevan.rijal.58)
👩 Presenter – Bidhya Chapagain (https://twitter.com/cbidhya)
🎬 Director – Kamal Kumar (https://twitter.com/qamalqumar)

Some footages of this episode is shot on #Galaxynote10plus

👍👍👍 Follow Herne Katha 👍👍👍
👉 IMDB: https://www.imdb.com/title/tt8103440/
👉 Facebook: https://facebook.com/hernekatha
👉 Twitter: https://twitter.com/hernekatha
👉 Instagram: https://instagram.com/hernekatha
👉 Website: https://hernekatha.com

🌎🌎🌎 Make our Episodes Global 🌎🌎🌎
Please contribute English (or any other language) subtitles to our video: http://bit.ly/hernekathasubs

💌💌💌 Share your Story 💌💌💌
If you have a story that is suitable for Herne Katha, please do not hesitate to contact us.

💲💲💲 For Advertisers 💲💲💲
If you are an advertiser interested in our show please write us an email.

📺📺📺 For Broadcasters 📺📺📺
If you represent a radio or TV and want to broadcast Herne Katha on your platform, please write us an email. hello@hernekatha.com

🎶🎶🎶 For Singers and Musicians 🎶🎶🎶
If you are an emerging artist or musicians, we need you. We want to feature your creation in our episodes and support you to get noticed by thousands of our audience.

🎨🎨🎨 For all Creatives 🎨🎨🎨
Have an idea about anything? Anything related to telling people’s stories in bold and beautiful style. Share your ideas with us. We love ideas.

😢😢😢 Sorry 😢😢😢
We put a lot of effort to create a single episode of Herne Katha. We will be heartbroken if somebody copies and re-uploads our videos. However, we feel good if you share our links or embed our videos on your blog/website.

Biteka Katha EP35

by

अस्ति भर्खर जस्तो लाग्छ सल्यानकी चेतना बोहोरालाई अन्यायविरुद्ध लड्न बन्दुक उठाउनु पर्छ भन्ने चेतना आएको । आमालाई फकाएर युद्धको मोर्चामा हिँडेकी चेतना अहिले आफैं आमा भएकी छिन् ।  हेटौंडा छेउमा आजकल घरपरिवारको मोर्चा सम्हाल्छिन् । चेतनाकै घरसँगै निर्मला वाइवाको घर जोडिएको छ । उनीसँग शरिरभरि गोलीका डोब छन् र मनभरि सम्झनाका डोबहरु, बितेका कथाका । 

हेटौंडा बजारबाट पूर्व चुरे फेदीमा सिमात, बकैया नदीछेउ छतिवन गाउँ थियो । अहिले पनि छ । हातमा कुटो कोदालो बोक्ने यहाँका मान्छेहरुलाई पनि लाग्यो परिवर्तनको लागि कोदालो होइन बन्दुक पो बोक्नु पर्नेरहेछ । कसैले बन्दुक बोके कसैले विचार । नेपालका अरु धेरै गाउँ जस्तै छतिवन गाउँ पनि युद्धमा होमियो । 

सानैदेखि नाच्न गाउन रुचाउने सङ्गम राई स्कुलमा सँधै फर्स्ट हुन्थे । गाउँका मामा काका र दिदीहरु माओवादीमा लागेको देखेर उनी पनि होमिए । उनले मादल र गितार रोजे । मादलहरु पनि उतिबेला बन्दुक जस्तै पड्किन्थे । थुप्रै गाउँबस्ती डुलेर उनी मान्छेहरुलाई क्रान्तिका गीत सुनाउँथे । 

संगम राई ‘पृथ्वी’

युद्धमा सहयात्री भेटिए । धेरै आँखै अगाडि निर्जिव भए । ती यात्राका कतिपय साक्षीहरु अझै छन् । पहिले परिवर्तनका धुन बजाउँथे ।

श्यामसुन्दर थपलिया ‘सरगम’

आजकल आफ्नै जिन्दगी र घर व्यवहारका धुनहरु । सङ्गम राई, हेमन्त रुम्बा र श्यामसुन्दर थपलिया धेरै हिँडे । सँगै हिँडे । 

संगम राई, हेमन्त रुम्बा र श्यामसुन्दर थपलिया

हेटौंडा बजार । संगम चोक छेउछाउमा राधिका बिक दिनभरि ठेलामा तरकारी बेची बस्छिन् । उनी पनि ठूला परिवर्तनका सपना बोकेर युद्धमा लागेकी थिइन् । 

राधिका बिक

पार्टीको संगठनका मोर्चाहरुको नेतृत्व गर्दै हिँड्ने राधिका बिस्तारै थाकिन् । उबेला उनले देखेका सपनाहरु ओइलाइ गएका छन् । उनका ठेलामा नबिकेर यसै बसेका तरकारीहरु जस्तै । 

तरकारकी ठेला डुलाउँदै राधिका बिक

बजारभित्रको साँघुरो गल्लीमा एक कोठे डेरा छ । एक छोरा र एक छोरी छन् । छोरा कोरिया जाने सपना बुनेर बसेका छन् । 

हेटौंडामा राधिका विक

माओवादी  लडाकूहरु क्याम्पभित्र राखिएपछि चेतनाको जिन्दगीको पहिलो अध्याय लगभग सकिएको थियो । क्यान्टोनमेन्ट भित्र उनले श्रीमान् भेटिन् । शिविरबाट निस्किएपछि हेटौंडा छेउ कमानेमा जिन्दगीको एउटा स्थायी शिविर जस्तै सानो घर बन्यो । 

बितेका कुराले चेतनालाई पिरोल्छ । समाज परिवर्तनका थुप्रै सपनाहरु बुनेर हिँड्ने चेतना आजकल घरमा गलैंचा बुनेर बस्छिन् । 

चेतनाको एउटा पुरानो तस्बिर ।

छतिवनका पुराना भित्ताहरुमा युद्धकालका नाराहरु अझै कतै कतै मेटिएका छैनन् । बितेका कुराका सम्झना त झन् कसरि मेटिएलान् र । साथीभाइ, दिदीबहिनी –  धेरैको रगत सिमात खोलामा बगेको थियो । कोही सालिक भएका छन् कोही सम्झना । 

देशविदेशको हण्डर खाएर आएपछि सङ्गमले घरजम गरे । हेटौंडा बजारछेउ श्रिमतीसँगै चमेनागृह सुरु गरे । कहिले काहिँ आमाबा लाई भेट्न छतिवन आउँछन् । 

कक्षामा सँधै फर्स्ट हुने सङ्गमका धेरै साथीभाइ डाक्टर इन्जिनियर बने । बुर्जुवा शिक्षाको किताब मिल्काएर युद्धमा हिँडेका सङ्गमले बर्षौंपछि कक्षा दशमा नाम लेखाएका छन् । 

Ekadeshka Dakaharu EP34

by

एकादेशमा धनुषा जिल्लाको झिँझा भन्ने गाउँमा डाँकाहरु बस्ने गर्थे । माधव पासवान र राजलाल पासवानहरु उ बेलाका कुख्यात डाँकु थिए । उनीहरु टाढा टाढासम्म डकैती गर्न जान्थे र परिवार पाल्थे । झिँझाका अधिकांशको पुर्ख्यौली पेशा नै डकैती थियो । बाबु बाजेले गरेको पेशा माधव र राजलालहरुले सिकेका थिए । 

३५ सालतिर धनुषाका डाँकुहरुलाई सर्लाहीको लालबन्दी नजिकै जंगल फाँडेर पुनर्वास गराइने भयो । सिमावर्ती विहारमा पनि यस्तै डाँकुहरुलाई त्यहाँको सरकारले सामान्य जीवनमा फर्काउन थालेको थियो । अनि पन्चायतकालमा सशस्त्र विद्रोह सुरु गरेका काँग्रेसलाई तह लाउन यी डाँकुहरुलाई प्रयोग गरिएको पनि सुनियो । त्यसैको बदला डाँकुहरुलाई सरकारले नै घरबास जोडेर नयाँ ठाउँमा राखिदिने भयो रे । 

हातहतियार बोकेर लुटपाट गर्दै हिँड्ने जमातलाई अचानक सामान्य जीवनमा फर्काउनु सामान्य कुरो थिएन । सबैभन्दा पहिले डाँकुहरुलाई हातहतियार र गोली गठ्ठा बुझाउन लगाइयो । पुराना डाँकुहरु उबेला सलेन्डर गरेको सम्झन्छन् । पुनर्वास कम्पनीले जंगल फाँड्यो । धनुषाको झिँझादेखि डाँकाहरु सपरिवार लावालस्कर लागेर आए । सरकारले १८ महिनासम्म रासन पानी र भत्ता दिए र क्याम्पमै राख्यो । स्कुल र स्वास्थ्य चौकीहरु खोलिए । 

३५ सालमै डाँकुहरुको उपचार गर्न खोलिएको स्वास्थ्य चौकीमा खटिएका थिए स्वास्थ्यकर्मी मोहन सिँह । 

डाँकाहरुलाई आफ्नो थलोमा ल्याएर राखेकोमा वरपरका गाउँले त्रसित भए । अनि सुरु भयो मित लगाउने चलन । डाँकाहरुसँग दोस्ती गर्न वरपरका गाउँले आएर भकाभक मित लगाउन थाले । 

डाँकुहरु बिस्तारै खेतीपातीमा रमाउन थाले । जिन्दगीमा थुप्रै डाँका डालेका अठ्तीसलाल पासवान आजकल घर वरपरको ताडको रुख चढ्छन् । ताडीका थोपा थोपा संचय गर्छन् र बेच्छन् । उनलाई मिहेनतको फल मिठो लाग्न थालेको बर्षौं भइसक्यो । 

श्रीमाधव पासवानलाई पनि पछाडि फर्केर हेर्न मन लाग्दैन । पछुतोले उनका आँखा भरिन्छन् । आजकल त उनी धर्मकर्म र अध्यात्ममा पनि रमाउन थालेका छन् । 

पुनर्वास गाउँका नयाँ पुस्तालाई त आफ्नै बाबु बाजेले गरेका कामहरु कथा जस्तै लाग्छ । बाबु बाजेले गरेका कामकै कारण विद्यालय र छरछिमेका उनीहरुले थुप्रै वचन र अपमान खाएका छन् । 

गाउँका युवाहरु कोही पढ्छन् कोही जागिर खान्छन् । धेरै चाहिँ विदेश जान्छन् । पहिले पहिले बाउ बाजेहरु समूह बाँधेर डकैती गर्न जान्थे । आजकल उनीहरु समूह बाँधेर विदेश जान्छन् । 

Eauti Ketiko Katha – 32

by

१५ महिना अघि एउटा चिसो विहानीमा हामीले शरियम खातुनलाई भेटेका थियौ ।काठमाडौं बल्खु नजिकै बागमती नदी किनारको टहरामा । केही दिनअघि हामी फेरि उनलाई खोज्न निस्कियौं । 

Jhyaulika Juntara EP30

by

राजनीतिक परिवर्तनको उर्बर भूमिमा उनीहरु जन्मिए । दाङ र रोल्पामा खान लाउन पुगेन । काठमाडौं छेउका उर्बर भूमिमा खुलेका इँटाभट्टाले उनीहरुलाई बोलायो । उनीहरु गाउँलाई छाडेर आए । रहरलाई छाडेर आए । परिवारलाई छाडेर आए । 

किर्तिपुरपारि फाँटको इँटाभट्टा एकाविहानै जाग्छ । सँगै जाग्छन् यहाँका मिनी रोल्पा र दाङहरु । 

हरेकका अनेक कथा छन्। अनगिन्ति व्यथा छन्।सपनाहरु त गाउँतिरै छोडेर आइसके। केवल हातमुख जोर्ने बाध्यता छ । कमजोर शरिर अनि कमसल खान्की । तर भारी बोक्ने प्रतिस्पर्धा छ । एक एक इँट्टा बोकेको हिसाब सप्ताहन्तमा पाइन्छ । हजार बोक्दा ३ सय कमाइन्छ । 

जुनताराले झ्याउलीको दैलो उघारिन् । फागुनमा डालेघाँस काट्न घरबाट हिँडेकी जुनतारालाई नाइटबसले नैकापमा झारिदिएको थियो, उस्तै बाध्यताबाट आँट बटुलेका संगीहरुसँगै । 

११ बजेदेखि २ बजेसम्म खाना पकाएर खाने छुट्टी हुन्छ । जुनताराकी फुपु र भाउजु पनि झ्याउली आइपुग्छन् । 

यति नै बेला झ्याउलीमा सबैजना भेटिन्छन् । सबैको अआफ्नै धुन हुन्छ । कोही पकाउन थाल्छन् । कोही हिजोको भाँडा माझ्न । कोही भोक बिर्सेर थकाई मार्छन् । 

मनहरु पनि पाकेको इँटाजस्तै भइसके । अब दुख्न बाँकि ठाउँ नै छैन । १९ वर्षकी विपना परियारले पिठ्युमा बोकेकी छोरीलाई सन्चो थिएन । केही महिनाअघि विपनाको ६ महिनाको छोरो बितेको थियो । 

दुई जिउकी गीता नेपाली विहानैदेखि इँटा बोकिरहेकी थिइन् । उनी झ्याउलीमा आएर सिन्कीको झोल  उमाल्ने तरखरमा छिन् । विहानदेखि मध्यान्नसम्म भारि बोकेकी गर्भवतीको खान्की देख्दा सिन्की जस्तै मन अमिलो भयो । 

कामदारका वालवच्चा हेर्नको लागि भट्टा साहुले एउटा टहरामा हेरालु राखिदिएका छन् । यही टहरालाई यहाँ स्कूल भन्छन् । धेरै केटाकेटीहरु स्कुलमा भन्दा धुलो माटो मै रमाउँछन् । 

कपाल फुलिसके । दाँत झरिसके । रोल्पाको आँगनमा यी आमा पनि अटाउन सकिनन् । बुढा बिते, छोराहरु परदेशिए । कान्छी छोरी साथै लिएर यो उमेरमा काठमाडौ छिरिन् ।

भोको पेटमा पढ्न सकिएन । पाँच कक्षा र सात कक्षा पढ्दै गर्दा धेरै केटीहरुलाई बाध्यताले यता डोर्यायो । दाङकी एलिना जिसीले कसो कसो एसएलसीसम्म पढिन् । त्यसैले उनले भारि बोक्ने काम गर्न पर्दैन । 

गाउँमा घाँसदाउरा गर्दा रेडियो उनीहरुको साथी थियो । यहाँ आएर उनीहरुले प्रिय रेडियोलाई बिर्सन सकेका छैनन् । 

साँझ निद्रा पर्दैन अनि उनीहरुको झ्याउली भित्रको आफ्नै रेडियो चालु हुन्छ । कलाकार बन्ने रहरलाई गाउँतिरै छाडेर आएकी जुनतारा छिनछिनमै थरिथरिको पात्रको रुपमा प्रस्तुत भइदिन्छिन् । 

भट्टाका थुप्रै जुनताराहरुको सपना अब काँचो माटो जस्तो थिएन । अभाव र बाध्यताका रापले रहरहरु ओइलाइसके ।

जेठ लागिसक्यो । अहिले त जुनताराहरु गाउँ फर्किसके होलान् । आगुँ दाङ र रोल्पाका आँगनमा खेलिरहेका अरु थुप्रै जुनताराहरु सपनाहरुलाई गाउँमै छाडेर नाइट बस चढेर आउलान् शायद । 

Duita Katha EP27

by

आज हेर्ने कथामा दुइटा कथा देखाउदैछौ । फरक फरक जीवन र परिवेश बाँचिरहेका दुई जना नेपाली महिलाको कथा ।

एक – गीत मेरो साथी

पहिलो कथा झुप्री कुमारी भण्डारीको ।


गएको असोजमा हामी अछामतिर थियौं । ठूलासेन नजिकै तारेखा गाउँको एउटा झुप्रोमा हामीले झुप्रीलाई भेट्यौ । झुप्री उदास थिइन् । जिन्दगीसँग विरक्तिएकी ।

झुप्रीलाई आफ्नो जीवन अध्यारो लाग्थ्यो । आफू वरपरको संसार पनि अँध्यारै लाग्थ्यो । तर पनि झुप्री मलाई विशेष र प्रिय लाग्यो ।

दुई – हात्ती मेरो साथी

हिमानी थारुको कथा कम्प्युटरमै बसेको १ वर्ष भइसकेछ । उनलाई हामीले बर्दिया निकुन्जको बबई भ्यालीमा भेटेका थियौं ।

उनी काम गर्ने गोठी चेकपोष्ट एकलास जंगलमाझ थियो । त्यहाँ काम गर्ने ११ जनामध्ये उनी एकजना मात्रै केटी । अनि उनको काम चाहिँ अजंगको हात्ती सम्हाल्नु । मलाई त्यतिबेलै लागेको थियो घना जंगलभित्र मान्छेको चहलपहलबाट निकै टाढा यसरी काम गर्न ठूलै आँट चाहिन्छ ।

बाटोमा जंगली हात्तीले लछारेका रुखहरु थिए । हामी साथै गएका निकुञ्जका गाइडहरु बाघ र गैडासँगका जम्काभेटका किस्साहरु सुनाउँथे । पूर्व पश्चिम राजमार्ग छोडेर गाडीमै तीन घन्टाको बाटो जंगलै जंगल छिचोलेर गोठी चेकपोष्ट पुग्दा हामी आफै आत्तिएका थियौ ।

त्यहाँबाट अझै टाढाको चेकपोष्टमा रासनपानी पुर्याउन हात्ती मात्रै विकल्प रहेछ। हिमानी त्यही यात्राको तयारी गर्दैथिइन् ।

हिमानी माउते भएको अहिले ७ वर्ष भयो । दिपेन्द्र कली उनले सम्हाल्ने हात्तीको नाम । रहँदा बस्दा उनी हात्तीको भाषा बुझ्ने भैसकिन् । यो पोष्टमा पनि उनीहरु सँगै आएका । दुई दिनको बाटो लगाएर हिडेरै ।

हेर्ने कथाको अंक २६ मा यसअघि जोगीको कथा देखाएका थियौं । हेर्ने कथाका सबै अंकहरु हेर्नको लागि हाम्रो युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्नुहोला ।

तपाईं हेर्ने कथा कार्यक्रम उत्पादन गर्नको लागि आर्थिक सहयोग पनि गर्न सक्नुहुन्छ ।

Belly Blues EP24

by

स्टोर रुम भित्रको ओछ्यानछेउमा विहानै मोबाइलको अलार्म बज्छ । उनी आँखा मिच्दै उठ्छन् र हतार हतार गृहकार्य सक्छन् । राति सँधै अबेर भइसकेको हुन्छ । थाकेको ज्यानले ओछ्यान रोज्छ । 

मूल ढोकाका साँचो लिएका मानिस मस्त निद्रामा हुन्छन् । उनलाई उठाउन मन लाग्दैन । झ्यालबाट निस्किन्छन् र क्याम्पस जान्छन् । 

१० बजे क्याम्पस छुट्टी हुन्छ । सिधै होटल जान्छन् । भान्छा छेउमा झोला थन्क्याउँछन् र पाहुनाहरुलाई खाना खुवाउँछन् । 

पढाईमा तीक्ष्ण छन् । पैसामा कमजोर । क्याम्पसको खर्च जुटाउन होटलमा काम थालेकाे ३ महिना भयाे।

खानापछि उनको अर्को दैनिक सुरु हुन्छ । होटलका कोठाहरु बढारकुडार गर्ने, ओछ्यान मिलाउने र ट्वाइलेट बाथरुम सफा गर्ने । 

काम बाट एकछिन फुर्सद निकालेर उनले आफ्नी आमासँग हामीलाई भेटाउने भए । बजार छेउको दलितबस्तिको एक कोठे घरमा आमा एक्लै बस्छिन् । 

बिनोदको संघर्षमय वाल्यकाल यही सेरोफेरोमा हुर्कियो । बिनोद सानै हुँदा बाबु मलेसिया हिँडे । 

आमालाई घरधन्दा सघाउँदै हुर्केका विनोदले आफ्नो पहिचानसँग जोडिएका केही नमिठा अनुभव पनि साटे । 

बेलुका होटलमा विनोदको उही भ्याइ नभ्याइको दैनिकी । 

चितवनबाट डाक्टरी पढ्ने विद्यार्थीहरु दुई महिनाको लागि उनी काम गर्ने होटलको पाहुना बनेका छन् । उनको मिलनसार स्वभावले धेरै आफ्ना भइसकेका छन् । आज बेली उनीहरुलाई बेली डान्स देखाउँदै छन् ।

हेर्ने कथाका सबै अंकहरु हेर्नको लागि हामीलाई युट्युबमा सब्स्क्राइब गर्नुहोस् ।

Bhurti Gaunko Katha EP18

by

दशैंअगाडि हामी दैलेखको सदरमुकामसँगै जोडिएको भुर्ती गाउँ पुगेका थियौं । यो त्यही गाउँको कथा हो । ९२ घर रहेको गाउँमा सार्की, कामी र दमाई मात्र बस्छन् । 

यसअघि हेर्ने कथाको अंक १७ मा हामीले गजेन्द्र सरको कथा देखाएका थियौं । हाम्रा सबै कार्यक्रम हेर्नको लागि हाम्रो युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्नुहोला । 

Gajendra Sirko Katha EP17

by

बालखैमा आमा बासँग विछोड हुन्छ । गजेन्द्र राना मगर अनाथाश्रममा हुर्किन्छन् । एक से एक राम्रा स्कुल पढ्ने मौका पाउँछन् । विकास अध्ययनमा डिग्री गर्छन् । सँगैका साथी युरोप अमेरिका लाग्छन् । काेही एनजिओमा जागिर खान्छन् । गजेन्द्र चाहिँ गाउँ फर्किन्छन् र एउटा सानो स्कुलको मुहार फेर्छन् : 

सुर्खेतको गुर्भाकोट नगरपालिकास्थित जहरे भन्ने ठाउँबाट भेरी नदीको झोलुङ्गे पुल तरेपछि गुमी पुगिन्छ । 

गुमीको ढोेडेनीमा जनसंयुक्त प्रावि छ । विद्यार्थी नअाएर अर्को  स्कुलसँग गाभिने सँघारमा रहेको जनसंयुक्तमा एक दिन गजेन्द्र सर आइपुगे । 

यही गाउँछेउमा जन्मेका गजेन्द्र सानोमै आमा बुबासँग विछोडिए । गजेन्द्रलाई गाउँलेले एउटी बहिनीसँगै अनाथश्राम पुर्याइदिए । 

आफ्ना आमा बुबाको अनुहार समेत सम्झनामा छैन गजेन्द्र सरलाई । आफू जन्मेको गाउँ पनि सोध्दै खोज्दै आएका थिए कुनै दिन ।

गाउँको स्कुल देखेर गजेन्द्रको मन पग्लियो । जिन्दगीका आगामि यात्रा तय गर्नुअघि उनले ३ महिना स्कुलमा स्वयंसेवा गर्ने विचार गरे । 

३ महिनामा विद्यालयसँग गहिरो माया बस्यो । गजेन्द्रले स्कूल छोड्न सकेनन् । अभिभावक  र विद्यार्थीले गजेन्द्र सर । ४ वर्ष नाघ्यो । गजेन्द्र सर स्कुलमै समर्पित छन् । जागिरे होइनन् । अझै स्वयंसेवा । 

हेर्ने कथाको अंक १६ मा यसअघि रहरको कथा प्रसारण भएको थियो । हेर्ने कथाका सबै अंकहरु हेर्नको लागि हाम्रो युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्नुहोस् । 

Raharko Katha EP16

by

रहरको कथा – साँझ विहान उनका दौंतरीहरु आँगन छेउमा आएर उफ्री उफ्री खेलिरहन्छन् । उनी मुसुमुसु हाँस्दै हेरिरहन्छन् । दिनभरि बा आमा काममा जान्छन्, एउटा भाइ स्कूल जान्छ । उनी बार्दलीमै बसिरहन्छन् । वरपरका किताब कापीमा घोत्लिरहन्छन् । हातखुट्टा र जिब्रो कमजोर भए पनि दिमाग बलियो भएका अछामका टेकबहादुर साउदको पढ्ने लेख्ने रहरको कथा

Read more

Zindagiko Katha EP14

by

जिन्दगीको कथा – समयका फरक फरक छालहरुमा तैरिँदै केही जिन्दगीहरु धनकुटाको मुलघाटस्थित तमोर नदी छेउ सुसाइरहेका छन् ।

मन्दिरमा बेला बेला बजिरहने घन्टका आवाज, आँपका डालीमा आएर कराइरहने कागहरु, एक तमासले सुसाइरहने तमोर, साँझ विहानको हरिकिर्तन । यस्तै छ यहाँको चित्र । 

प्राय सबै शान्त छन् । बिस्तारै हिँड्छन् । सुस्तरि बोल्छन् । कोही बोल्दै बोल्दैनन् । कोही दिनभरि एकनाश बत्ति कातिरहन्छन् । 

विश्रान्ति आश्रममा शान्त छ अहिले जिन्दगी । जिन्दगीले भोग्ने जति भोगिसक्यो,  देख्ने जति देखिसक्यो र सहने जति सहिसक्यो ।

कोही गुमाएर आए । कोही हुँदा हुँदैको छाडेरै आए । सब जना थाकेरै आए । अहिले जिन्दगी एक्लो छ । शुन्य छ । अपेक्षाहरुको लेनदेन छैन । हिसाब किताब छैन । पाउनु गुमाउनु छैन ।  जिन्दगी खोला जस्तै बगिरहेछ । तमोर जस्तै । 

Eklo Katha EP12

by

बुवा बिते । आमा विदेशमा छिन् । दुइ दाजुहरु पनि विदेशमै छन् । एउटी दिदी सँगै थिइन् । उनी पनि विहे गरी पराई घर गइन् ।अनि १२ वर्षका साजन बिक घरमा एक्लै भए । साजन नजिकैको स्कूलमा ५ कक्षामा पढ्छन् । यो घरमा एक्लै बस्छन् । एक्लोपन नै उनको साथी ।

घर शुन्य छ । बोल्ने मान्छे कोही छैनन् । सुँगुरको पाठो र केही कुखुरा छन् उनीबाहेकका प्राणी । 

साजनलाई सबैभन्दा धेरै बुबाको माया लाग्थ्यो । बुबा कहिले नफर्किने बाटो लागे । बुबाको माया अब तस्बिर बनिसक्यो । 

आमा र दुइ दाजु विदेश गएपछि घरमा दिदीसँगै वस्थे । १४ वर्षकी दिदी पनि एकदिन उनलाई छोडेर हिँडिन् । त्यसपछि उनले आमाले विदेशबाट फर्किदा ल्याएको टिभिलाई साथी बनाएका थिए । त्यो पनि बिग्रिएपछि यो घरमा उनी झनै एक्लिए । 

यसअघि हेर्ने कथाको अंक ११ मा सिमानाको कथा प्रसारण भएको थियो । हेर्ने कथाका सबै अंकहरु हेर्नको लागि हाम्रो युट्युब च्यानल सब्सक्राइब गर्नुहोस् । 

Simanako Katha EP11

by
Simanako Katha – Herne Katha Episode 11

सिमानाको कथा – झापाको मेचीपारिको नेपालको कथा व्यथा । दुईतिर मेची नदीका भँगाला अनि सिमानामा भारतको ‘थिचोमिचो’ । हेर्ने कथा अंक ११ – सिमानाको कथा 

डुङ्गा चढी आउन सकेन बाटो 
र विरानो भयो आफ्नै देश  
आफ्नै खेत गयो परदेश
कहिले नदीले बाटो फेर्यो
कहिले सिमानालेबाटोफेर्यो। 
तर उनीहरुको माटो फेरिएन। 
सिमानामा वर्षौंदेखि सिमाना बनेर उभिएको 
एउटा गाउँको व्यथा
सिमानाकोकथा

निमलाल राजवंशी चर्को घाममा यात्रु पर्खेर बसेका छन् । मेची पारिको गाउँ आउन जान नगरपालिकाले डुङ्गा राख्दिएको छ । 

मेची नदीका दुई भँगालोबिचको महेशपुर गाउँ भद्रपुर नगरपालिकामै पर्छ । हिउँदमा बगर नै बाटो बन्छ । वर्खामा डुङ्गा समात्नुपर्छ । पानी अझै बढ्दा यही डुङ्गा पनि चल्दैन । अनिमेचीपारिको गाउँ आफ्नै देशभित्र बन्दी जस्तै बन्छ । 

नदी तरेर हामी बलौटे माटोमा उम्रिएका हरिया घाँसहरु टेक्दै मेचीपारिको गाउँ छिर्यौं । बाटोको नामनिशान थिए । कहिले खेतका आलिहरु कहिले गोठाला र वस्तु हिँडेका डोबपछ्याउँदै हामी हिँडिरह्यौ।

हामी श्रीप्रसाद महतोको पछि पछि केहीबेर सीमानामा हिँड्यौं । 

भारत र नेपालको नक्सा छुट्याउने यहाँ कुनै पर्खाल थिएन न त थिए काँडेतारहरु । खेतका आलि र काँशका झ्याङहरुमा केही ताजा सिमेन्टीका किला भने ठोकिएका थिए । एकै बगालका वस्तुहरु कोही भारततिर चर्दैथिए । कोही नेपालतिर । एउटै खेतका आलीहरु केही भारततिर थिए केही नेपालतिर ।

हेर्ने कथाको अंक १० मा यसअघि ‘वडा नम्बर २२ को कथा’ प्रसारण भएको थियो । 

हेर्ने कथाका नयाँ अंकहरु अँग्रेजी महिनाको १ तारिख र १५ तारिख आउँछन् । हेर्ने कथाको आधिकारिक युट्युब च्यानल आजै सब्स्क्राइब गर्नुहोस् । 

Story of Ward Number 22 EP10

by

Herne Katha Episode 10 – Story of Ward Number 22 – वडा नम्बर २२ को कथा  – गाउँ भनौं भने शहरको नक्सामा छ । शहर भनौं भने शहरका केही सामान्य विशेषता पनि छैनन् । नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाको वडा नम्बर २२ मा पर्ने ‍‍किंघरियनपुर्वा गाउँको सेरोफेरोको कथा – वडा नम्बर २२ को कथा ।

यो गाउँमा मुसलमानहरु मात्र बस्छन् । मुसलमानमा पनि तल्लो जाति मानिने किँघरियनहरु । किँगरी भनिने बाजा बजाएर नाचगान गर्दै हिँड्ने भएकाले यो जातिलाई किँघरियन भनिएको रहेछ । आजकल तेस्ता परम्परागत बाजा लोप भइसके । तर नैना र केही महिलाहरुले नाचगान गर्ने पुर्ख्यौली पेशा अझै छाडेका छैनन् ।

Read more

A Dark Story EP09

by

Herne Katha Episode 09 – A Dark Story । हेर्ने कथा अंक ०९ – एउटा अँध्यारो कथा – कैलाली जिल्लास्थित पूर्वपश्चिम राजमार्ग छेवैको एउटा झुरुप्प बस्ति । बस्तिमा बस्छन् बादी समूदाय । नौला मान्छेसँग हत्तपत्त नखुल्ने यहाँ केही महिलाहरुले आफ्ना जीवनका अँध्यारा कथाहरु हामीलाई अँध्यारो कोठाभित्र सुनाए

Read more

Batoko Katha EP05

by

Chandrabir Oli  – Story of 72 year old Chandrabir Oli from Dang in Western Nepal. Who for 2 years, alone carved a road through forest and mountain to his home, so that his blind family members could walk. Batoko Katha (Story of a Road) Episode 05 – Herne Katha

आँखा नदेख्ने परिवारलाई हिँडडुल गर्न सजिलो होस् भनेर जंगल र भीर छिचोल्दै २ वर्ष लगाएर एक्लै बाटो खन्ने दाङका चन्द्रबीर ओलीको कथा : बाटोको कथा । हेर्ने कथा अंक ०५ ।

चन्द्रवीर वलीको घर जंगलको माझैमा पर्छ । ११ जनाको परिवारमा ९ जनाले आखाँ देख्दैनन् । गाउँ शहर र उकाली ओराली गर्न भीरका बुट्यानहरुहरु समाउँदै हिँड्नु पर्ने । ७२ वर्षको उमेरमा चन्द्रवीरले एउटा अनौठो सपना देखे ।  सँधै दुःख दिने भीरहरु भत्काउँदै अाँगनसम्म पुग्ने एउटा बाटो खन्ने ।

विहान जुरुक्क उठ्यो । भातभान्छा तयार गर्यो । परिवारलाई खुवायो । सरसफाई गर्यो । अनि बाटो खन्न हिड्यो ।

पुषमाघको मुटु कमाउने जाडो कट्यो उनले बाटो खनिरहे । वैशाख जेठको  मध्य घाममा पसिना पुछिरहे र बाटो खनिरहे । असार साउनको झरिमा रुझिरहे र बाटो खनिरहे । चाडबाड आयो गयो । भोक तीर्खा र थकाइ बिर्सेर उनले बाटो खनि नै रहे । चन्द्रवीरले २ वर्ष लगातार एक्लै बाटो खने ।

उनी र कान्छा छोरा बाहेक परिवारका ९ जनाले आखाँ देख्दैनन् । जहान परिवारलाई परेको अप्ठेरो देखेर उनले बाटो खन्न थाले । ७२ वर्षको उमेरमा उनले जंगलको माझमा पर्ने आफ्नो घरसम्म पुग्ने बाटो बनाउन सुरु गरे ।चन्द्रवीरलाई बाटो खन्न दुई वर्ष लाग्यो । उनले दाङबाट सल्यान जाने बाटोको साततलेदेखि माथि खमारी गाउँसम्मको २ किमि जंगल र भीरपाखाको बाटो एक्लै छिचोले ।अहिले त्यहाँ डोजर लगाइएको छ । गाउँलेहरु यही बाटो आउजाउ गर्छन् । 

हेर्ने कथाका सबै अंकहरु हेर्न हाम्रो आधिकारिक युट्युब च्यानल https://youtube.com/hernekatha सब्सक्राइब गर्नुहोस् ।

तपाईंलाई यो कथा मन पर्यो भने जुबेदा खातुनको कथा पनि मन पर्न सक्छ ।

तपाईं हामीसँग फेसबुकमा पनि जोडिन सक्नुहुन्छ : https://facebook.com/hernekatha

Gharko Katha EP03

by

घरको कथा – उनीहरु भूटान भन्ने देशमा रहेको आफ्नो घर छाडेर दुःखका पहाडहरु काट्दै नेपाल आए । यही घर बनाए । जीवनका कैयौं घामपानी उनीहरुले यहिँको माटोमा बिताए । ९ वर्षपहिले फेरि उनीहरुको घर बदलियो । सपनाका सात समुद्रमाथि उड्दै उनीहरु क्यानडा पुगे । घर त्यहिँ भयो । झन्डै १ दशकपछि अहिले उनीहरु आफूले छोडिगएको आँगनमा पुराना सम्झनाहरु खोज्दै थिए ।

A family of Bhutanese Refugees re-settled in Canada since last 9 years revisit their old shelter camps in Eastern Nepal where they had spend two decades after fleeing Bhutan in the 1990s.

यसअघि हेर्ने कथाको अंक दुई मा चौकिनीको कथा प्रसारण भएको थियो । हेर्ने कथाका सबै अंकहरु हेर्नको लागि हाम्रो आधिकारिक युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्नुहोस्

Chaukiniko Katha was published in Episode 02 of Herne Katha. Please subscribe our YouTube Channel to watch all full episodes.