झापाको भद्रपुर र भारत बिहारको गलगलिया जोड्ने मेची नदीको पुलबाट हामीले यात्रा सुरु गर्यौं ।
पछिल्लो दशकमा भद्रपुर हाम्रै आँखाले देखिकन पनि धेरै फेरिइसक्यो । हामीभन्दा पनि लामो सम्झना बाँचेका यहाँका रैथानेहरुको उहिलेका कुरा त कथा जस्ता ।
कुनै बेलाको धान र पाटको व्यापारको केन्द्र भद्रपुरमा आजकल राइस मिलहरु हराए ।
==
रोटीखुवा राजवंशी ८० वर्ष पुग्न लागे । छिमेकी भारतमा दुई चार अक्षर सिकेका रोटीखुवालाई सबै सन्तानहरुलाई पढाउन पाएकोमा गर्व छ ।
आँखै अगाडिका खरघारीहरु बजार भएका छन् । गुजारामा जिन्दगी थियो । सपना देख्ने समय थिएन । बाटो घाटो नदेखिकन धेरै दौंतरीहरुले बितिसके ।
==
राजवंशी चोकबाट पश्चिम लाग्यौं । हुलाकी राजमार्थ कतिपय ठाउँमा चिल्ला सुकिला थिए । कतिपय ठाउँमा भने बाटोको रुपरेखा पनि थिएन ।
धेरै जसो ठाउँमा सवारी साधनहरु खासै देखिएनन् । आँगन अगाडि बनेको बाटो मान्छेका बिस्कुन सुकाउने थलो भएका थिए ।
==
झापा बजार छाडेर अलि अगाडि लागेपछि कन्काइ नदी भेटियो । खोलामा पुल थिएन । मान्छेहरु डुङ्गा चढेर वारपार गर्दैथिए ।
खोला पारी गएर फेरि हुलाकी सडक समात्न हामीलाई झन्डै ५० किलोमिटरको फेरो पर्ने भयो । पूर्व पश्चिम महेन्द्र राजमार्ग निस्केर घुमेर जानु पर्ने ।
झन्डै दुई घन्टापछि हामी माइखोलाको पारि पुग्यौं ।
साँझ पर्ने बेलामा हामी त्यहाँबाट फेरि हुलाकी सडक समाउँदै पश्चिम लाग्यौं ।
==
गौरिगन्ज पुग्ने बेलामा ठेकिटोला चोक नजिकै भेटिए भक्तिप्रसाद तिम्सिना । २७ सालमा इलामबाट झरेका भक्तिलाई अहिले घरै अगाडि बनेको राजमार्गले केही मुस्कानहरु दिएको छ ।
==
हुलाकी राजमार्गै राजमार्ग विराटनगर पुग्ने हाम्रो रहरमा फेरि तगारो बनिदियो रतुवा खोलाको पुल । झापा र मोरङको सिमाना रहेको रतुवा पुल पनि अलपत्र रहेछ ।
घाम डुबिसकेको साँझमा रतुवाको डिलमा उभिएर हामीले केही बेर खोला र आकाश नियालौं ।
रतुवा तर्न पनि हामीले फेरि पूर्व पश्चिम राजमार्ग निस्केर फन्को लगाउनु पर्ने भयो । दमकबाट उर्लाबारी हुँदै दक्षिण लागेर फेरि हामीले हुलाकी सडक समात्यौं । अब भने हामी मोरङ जिल्लामा थियौं ।
==
कुनै बेला आँपका बगैँचाहरु भएको देहातको निर्जन आमबारी चोक आजकल बजार हुँदैछ । सडकले दूरि छोट्याइदिएको छ । बिहेका ८ वर्षसम्म घुम्टोभित्र बसेकी रेखा सहनी सडक छेउमा अचेल माछा बेच्छिन् ।
मोरङको पुरानो सदरमुकाम रङ्गेली हुँदै हामी विराटनगर पुग्यौं ।
विराटनगरबाट भने हुलाकी राजमार्ग सुनसरीको लौकहीतिर सोझिन्छ । कोशि तर्न कोशि ब्यारेज पुग्नै पर्छ ।
सुनसरीका रसिला फाँटहरु हाम्रा दायाँ-बायाँ थिए ।
शहर बजार नजिकिएका छन् । अस्पताल क्याम्पस टाढा छैनन् । जग्गाको भाउ बढेको छ । लुकेका एक्ला गाउँहरुका सम्बन्ध र सम्पर्क बढेका छन् ।
==
महेन्द्र राजमार्गमा मिसिएर कोशि ब्यारेज तरेपछि अलि अगाडि गएर कन्चनरुप भन्ने ठाउँ पुगिन्छ । यहाँबाट फेरि दक्षिणतिर हुलाकी राजमार्ग भेटिन्छ ।
यहाँ पनि पुलले नै हाम्रो बाटो छेक्यो । घुम्दै फिर्दै बाटाहरु पहिल्याउँदै हामी सप्तरीको सदरमुकाम राजविराज पुग्यौं ।
==
कुनै समय मधेशकै गुल्जार शहर राजविराज आजकल विना हराएको कस्तुरी जस्तो भएको छ । बजारमा ३० वर्षदेखि किराना पसल गर्ने शिवनारायण शाह राजविराज सुक्नुमा मधेस आन्दोलनको प्रभाव, कोरोना महामारी र सीमा छेउका भारतीय बजारलाई दोष दिन्छन् ।
हामीले राजविराजमै त्यहाँका पन्चायतकालिन मेयर गोबिन्द सिँहलाई भेट्यौं ।
राजविराजबाट अघि लाग्दा फेरि अर्को एउटा सूर्यास्त भइसकेको थियो ।
==
भोलिपल्ट विहानै बोदेबर्साइन भन्दा अलिक पश्चिम कुशमाहार भन्ने ठाउँमा धान रोप्ने चटारोमा किसानहरु भेटिए ।
रोपाहार महिलाहरुले श्रीमानहरु विदेश जान थालेपछि सुख भएको सुनाए ।
परशुराम मण्डललाई गाउँ छेउमा आएको ठूलो बाटोले खासै अर्थ राखेको छैन । बरु खेतीको समयमा मल नपाउँदाको चिन्ता छ ।
जिन्दगीभरि जमिन्दारको घरमा हरुवा चरुवा बसेका परशुराम अहिले स्वतन्त्र छन् । आजादीको जस्तो आनन्द अरु के नै हुन्छ होला र ?
हामी भोकै होलाउँ भनेर जाने बेलामा परशुरामले आफ्नो घर गएर भोजन गर्न अनुरोध गरे । हामी प्रेमले अघायौं ।
बालन खोला तरेपछि हामी सप्तरी छाडेर सिराहामा प्रवेश गर्यौं ।
==
हुलाकी राजमार्ग पछ्याइरहेका हामी ठाउँ ठाउँमा पुराना हुलाकी खोज्दै हिँडिरहेका थियौं । सिराहा सदरमुकाम माडरमा हामी पुराना दुई हुलाकीसँग एकछिन गफियौं ।
==
माडरबाट थोरै पश्चिम लागेपछि कमला नदी भेटिन्छ । राजमार्गको अर्को एउटा पुल विनाको नदी । झन्डै झन्डै बनिसकेको पुल भासिएपछि सिराहाबाट धनुषा जान कि त पूर्व पश्चिम राजमार्ग भएर जानु पर्यो कि त भारतको जयनगर हुँदै ।
हामी कमलाको तिरैतिर महेन्द्र राजमार्गमा बन्दिपुर भन्ने ठाउँ निस्कियौं र कमला तरेपछि फेरि दक्षिण लाग्यौं । धनुषाधाम नजिकै हुलाकी सडक फेरि भेटियो ।
हामी साँझपख जनकपुर पुग्यौं । तालतलैयामा डुब्न लागेको घामको लाली पोखियो ।
जनकपुरबाट पश्चिम लागेपछि हुलाकी सडकले केही घना बस्तिहरु छिचोल्छ । कतै साँघुरा कच्ची सडक कतै अलि फराकिला । ठाउँ ठाउँमा बन्दै गरेका पुलहरु ।
सर्लाहीको मलङ्गवाबाट अलिकति पश्चिम मुसौली भन्ने ठाउँमा बाटो छेउ २५ वर्षदेखि ताडी बेचिरहेका विलास पासवान भेटिए ।
महोत्तरी र सर्लाहीका गाउँ वस्ती छिचोलेर वागमतीको पुल तर्ने ठाउँ खोज्दै जाँदा हामी पटक पटक बाटो अल्मलियौं ।
महिनाथपुर भन्ने ठाउँमा वागमतीको पुल भेटियो । पुल तरेपछि हामी रौतहट जिल्ला पुग्यौं ।
वीरगन्ज छेउका बाक्ला बस्तिहरु छिचोल्दै हाामी पश्चिम लाग्यौं । बाटोमा भेटियो हरपुर गाउँ ।
पर्सा जिल्लाकै, ठोरी विजयवस्तिमा पहाडबाट बसाइँ झरेका तामाङ र नेवार समुदायको बाहुल्य रहेछ ।
भद्रपुरबाट सुरु भएको हुलाकी राजमार्गको हाम्रो यात्रा ठोरी पुगेर टुङ्गियो ।