नयाँ परिवार

कोरोना भाईरस रोग बनेर डढेलो जस्तै बिश्वोमा फैलिरहेको बेला लकडाउन औषधी बनेर मान्छेको घर-घरमा छिर्दै थियो। यही रोग र औषधीले हाम्रो देशलाई पनि कहाँ अछुतो राख्थ्यो र बारम्बार ढोका ढक्ढकाउँदै थियो।अब के हुने हो र कस्तो हुने हो भनेर सबैको मनमा उत्सुकता बढ्दै थियो।

म विद्यार्थी हुँ । इन्टर्नकै रुपमा भएपनि सरकारी अफिसका दिनहरु भर्खर सुरु भएका छन्। बिगत तीन महिना देखि म कृषि ज्ञान केन्द्र रामेछापमा कार्यरत छु। मेरो घर दैलेख जिल्लामा हो। रामेछाप देखि दैलेखको दुरी टाढा र एकै दिनमा नपुगिने भएकोले मैले हतार गरेर हिँडिहाल्ने आँट गर्न पनि सकिँन।अर्कोतिर घर नपुग्दै लकडाउन भएर बाटोमै रोकिने सम्भावना पनि थियो। त्यसैले, लकडाउनका दिनहरु कृषि ज्ञान केन्द्र रामेछापमै बिताउने निर्णय लिएँ।  

दिनहरु यसरी बित्न थाले :

खाना होटलको, बास क्वाटरको। अहिले अफिसका हामी सबै एउटा परिवार बनेर बसेका छौ। एक अर्कालाई चिन्ने यो एउटा राम्रो मौका बनेको छ। प्रत्येक दिन बिहान उठेर होटलमा चियागफ सुरु हुन्छ। कोरोनासँग सम्बन्धित सूचना साटासाट हुन्छन्। विश्वमा आउन सक्ने आर्थिक मन्दी, रोग र भोकको चपेटामा परेका जनता, टुक्रा-टुक्रा बनेको स्वास्थ्य क्षेत्र, रोकिएको पर्यटन ब्यबसाय , बजार नपाएका कृषि उपज, र बीउ नपाएको माटोको विकल्प खोज्ने प्रयास पनि गरिन्छ। हामी गफै-गफमा १० बजे खाना खान भेट्ने गरि छुटिन्छौं। खाना खाएपछि पढाइको काम सुरु हुन्छ। आजभोलि अफिसका फाइलहरुले बिश्राम पाएका छन्। अनि दराजमा थन्किएर बसेका किताबहरुले पाना पल्टिने अवसर पाएका छन्। पढाइसँगै लेखाइ पनि उस्तै रफ्तारमा चल्दै छ। धेरै लेख रचना तयार भएका छन्। अझ सबल पक्ष भनेको एकले अर्कालाई सुनाउने, सिकाउने र सच्याउने बिधि निकै सुन्दर तरिकाले प्रस्तुत भएको छ। यस्तो गर्दा गर्दै कहिलेकाहीँ दिन बितेको पत्तै हुँदैन।

हाकिम (दिनेश आचार्य) सरका भोगाइ, अनुभव र चोटिला विचार सुन्न हामी इन्टर्नका साथीहरु उत्सुक हुन्छौं। उहाँसँग मनाङका स्याउ फार्म देखि बर्दियाका धान खेत र रामेछापका गाँउ देखि जापान टोकियाे सहरसम्मका अनुभव छन्। जापानको विकासको कारण इज्रायलले कृषिमा मारेको फड्को, चिनको आर्थिक विकास, र नेपालले त्यसबाट सिक्नु पर्ने पाठ उहाँले सुनाउनु हुन्छ। बिबेक महत सरले पनि जानेका कुरा चाखलाग्दाे गरेर सुनाउनुहुन्छ।

कोरोना र त्यसले निम्त्याएको लकडाउनले गर्दा समस्या मानव स्वास्थ्यमा मात्र होइन, कृषिमा पनि उस्तै छ। जताततै मकैमा फौजी कीराले, आलुमा डढुवा रोग र जुनार-सुन्तलामा औसा किराले किसानलाई हैरान बनाइरहेको छ। यस्तो बेलामा कुनै कार्यक्रम गर्न नसकेपनि रेडियो, टि.भी र सामाजिक संजालका माध्यमबाट किसानलाई सु-सूचित गरि व्यबस्थापनका बिधि सिकाउने काम गरिरहेका छौं। अहिले रोगको समस्या पछि भोकको समस्या नहोला भन्न सकिन्न।

हामीले अफिस वरिपरिको सानो फार्म सजाउन प्रशस्त समय पाएका छौं। सिमी, स्कुस र मकैका नयाँ बोट रोप्न, प्याज, लसुन, र धनियाँका बारी गोडमेल गर्न, अम्बाका बोट काँटछाँट गर्न, गमलामा फूल सजाउन र त्यसमा सिंचाई गर्न राम्रो समय जुरेको छ। गड्याैलाकाे मल र पात-पतिङ्गर बटुलेर कम्पोस्ट बनाएका छौं। हामीलाई अरुबेला अफिसका काम सिकाउने हाकिम सर अहिले बारीका काम सिकाउँदै हुनुहुन्छ। अझ रमाइलो त ब्याटमिन्टन खेलेर बित्ने बेलुकाको समयमा हुन्छ। सधैं कामले थकित बनाउने शरीरलाई अहिले खेलले फुर्तिलो बनाएको अनुभव गर्दछु। साँझको समय साथीभाइ तथा आफन्तसँग कुराकानी गर्दै बित्ने गर्दछ।

कसैलाई थाहा छैन यो महामारीले कतिन्जेल सताउने हो र लकडाउन कतिसम्म पछाडि लागिरहने हो। तर आजभोलि मलाई लाग्दै छ जिन्दगी दुई पाटामा चल्ने गर्दो रहेछ। एउटा फुर्सद हुदाँ र अर्को फुर्सद नहुँदा।अहिले फुर्सदको समय चलिरहेको छ, जुन अझै सुन्दर, नयाँ सिकाइ र व्यवस्थितका साथ चलिरहेको छ। यस्तो महामारीको समयमा घर जान नपाए पनि अफिसको परिवारसँग रमाउने प्रयास गर्दैछु ।