१९ वर्षमा नफेरिएकाे मेराे गाउँ

एउटा गाउँको सामन्य परिवारमा जन्मिएकी मलाई आफ्नो बाल्यकाल हजुरबुवाआमाकै काखमा बिताउने साैभाग्य मिल्यो। गाउँमा गुणस्तरीय शिक्षाको अभावले सहर सम्मको यात्रा गर्नु पर्यो। पढ्नका लागि सहर गए पनि, मेरो मन मस्तिष्कमा भने गाउँकै आकृति सलबलाउँथ्यो। कहिले शुक्रबार आउँला र गाउँ जान पाइएला भनेर अति उत्सुक हुने म र मेरा भाइका कलिला हातका अौलाहरु आइतबार, सोमबार गर्दै हप्ताका सातै दिनका लागि भाचिन्थे तर ती अौलाका लागि पनि शुक्रबार अति प्रिय थियो। एस.एल.सि दिए पछि भने गाउँ जान चाडपर्व नै कुर्नु पर्थ्यो।

बाल्यकालमा गाउँ आउँदा गोटा, डन्डीबियो, लुकामारी खुब खेलिन्थ्यो। गाउँसँग जोडिएका बाल्यकालमा घटेका धेरै तितामिठा सम्झनाहरु छ्न्। लकडाउनले गर्दा,म र मेरा दाजुभाइ र बहिनीका लागि फेरि तिनै बाल्यकालमा खेलिने खेल खेल्न र तिनै तितामिठा सम्झनाहरुका प्रत्येक पल फेरि जिउने सुवर्ण अवसर मिलेको छ। हामी खेलेको देख्दा हजुरबुबाआमा भन्नुहुन्छ , ‘किन दशैं कुर्नु पर्यो हामीलाई त आजै दशैं आएजस्तो भएको छ।’ सबैजना खुशी हुनुहुन्छ।

काठमाडौँ हुँदा गाडीको चर्को हर्नले समेत नबिउँझने म आजभोलि चराचुरुङ्गीको सुमधुर आवाजले छिट्टै बिउँझन्छु। फुर्सद भएको समयमा चैतारीको शितल छाहारीमा बसेर, हातमा आफूलाई मनपर्ने किताब अनि साथमा मन माेहित पार्ने प्रकृतिको अनुपम दृश्य हेर्न पाउँदा यी नयन पनि मन्त्रमुग्ध छ्न्। 

लकडाउनले गर्दा घरपरिवारको बारेमा मात्र नभएर गाउँको खेतीपाती र गाउँको रहनसहनको बारेमा बुझ्ने अवसर मिलेको छ। सुन्तालामा मल हाल्ने, मकै छर्ने , खन्ने, गहुँ टिप्ने, तरकारी लगाउने इत्यादि गरेर नै दिन बितेको छ। आफूमा भएको सैद्धान्तिक ज्ञानलाई व्यवहारमा उतार्ने  समय मिलेको छ। कृषि पेशामा हुनुभएका काकाकाकीसँग्काे सङ्गतले एउटा कृषकको जीवनयापन र कृषि पेशामा आइलाग्ने चुनाैती र आम्दानीको बारेमा बुझ्ने अवसर मिलेको छ। हावाहुरी, घामपानी, दिनरात केही नभनि आफ्नो रगत पसिना माटोमा मिलाएर माटोको सच्चा पुजारी बन्दै विपन्न देखि सम्पन्न परिवारको हातमुख जोड्न एउटा किसानको मूल्य कति हुँदो रैछ भन्ने कुरा नजिकैबाट नियाल्ने सुयोग लकडाउनले जुराएको छ। यहाँका किसानहरुसँग कुरा गर्दा जति नै परिश्रम गरेता पनि लगानी  उठ्न गाह्रो हुने सुनाउँछन्।

जनप्रतिनिधिहरु चुनावी माहोलमा हात जोड्दै घरदैलो गरेतापनि, चुनाव जितेर गएपछि जनप्रतिनिधिहरुका पाउले कुनैपनि कृषकको आँगन नटेकेको कुरा गाउँका किसानहरु बताउँछ्न्। अर्थतन्त्रको मुख्य आधार मानिने कृषिमा अझैपनि आधुनिकीकरण छाएको छैन । गाउँ गाउँमा आधुनिकीकरण छायो र कृषि पेशामा नै राम्रो आम्दानी भयो भने लाखौं युवाहरु विदेस जानु पर्दैनथ्यो।

यस महामारी कोरोनाभाइरस माथिको जितपछि हाम्रो सरकारले कृषि पेशालाई माथि उठाउने नयाँ नीति तथा कार्यक्रम ल्याउन सकेको खण्डमा बाझो रहेका गाउँका पाखापखेरालाई पनि युवाजमातले हराभरा बनाउने थिए। अझैपनि गाउँको शिक्षा, स्वास्थ क्षेत्र पहिलेकाे जस्तै छ। केही सुधार भएको छैन। म ३ वर्षमा सहर जाँदा मेरो गाउँको शिक्षा र स्वास्थ क्षेत्रको अवस्था खासै राम्रो थिएन।अहिले म १९ वर्ष भैसक्दा पनि शिक्षा र स्वास्थ क्षेत्रको त्याे मुहार मलिनै छ। अझैपनि गाउँका धेरै नानीबाबुहरु पढ्नकै लागि म जस्तै सहर पस्छन्। गाउँका बिरामीहरु पनि राम्रो उपचार पाउनका लागि सहर जान बाध्य छन्। मेरो गाउँ जस्तै कयौ गाउँहरुमा विकासको खाँचो छ ।