‘९ दिनमा नौलो, २० दिनमा बिर्सियाे’

चाइनामा कोरोना कहर शुरु हुनुभन्दा २ महिना अघि नै मेरी आमालाई श्वास प्रश्वासको समस्याले थला पारेपछि २ हप्ता आइसियु कक्षमा उपचार गराइ निको भएपछि घर ल्याइएको थियो। घरको २ छोरा मध्य म कान्छो छोरो, बुवाआमासँगै मेरी श्रीमती र छोरा छोरी गरि ६ जना बस्दछौं। दाइ, भाउजु अनि भतिज कामकाे सिलसिलाले छुट्टै बस्दछन्। आमाले जति धेरै सन्तान भएपनि समान भावले उनीहरुको हेरविचार गर्दछिन् जुन शाश्वत सत्य हो। सन्तानले आमालाई पनि त्यही अनुरुप गर्नुपर्छ भन्ने शिक्षा सायद आमाबाटै सिकेका थियौं हामीले पनि। हामी सबै जागिरे र बुवापनि प्रायः समय घरबाहिर जानुपर्ने हुनाले आमाको हेरविचार गर्न गाह्राे भएपनि हामीले त्यसलाई सहज बनाएका थियौं। ढिलो गरि कार्यालय जाने र कार्यालयबाट पनि चाँडै आएर समयमा ओखती खुवाउने गर्थ्याैं।

जब २०१९ डिसेम्बरको अन्तिमदेखि नै फाट्ट फुट्ट समाचारमा कोरोनाले स्थान पाउन थाल्यो। हालको समयमा इन्टरनेटको पहुँचले एक क्लिकमा संसार हेर्न सक्ने हामीलाई फेसबुकमा देख्न सकिने अनेकन दृष्य मध्य करोनालाई पनि त्यहीँ टोकरीमा राखेको थिएँ। २१ औं शताब्दिमा चन्द्रमामा घडेरी किन्ने विषयदेखि समुद्रमुनिको संसारमा रमाइरहेको समाचार पढेको मलाई कोरोनाको समाचारले खासै प्रभाव पारेन। म ढुक्क थिएँ, विज्ञानले कुनैपनि रोगको निवारण गर्नसक्छ र यसको पनि ओखती बन्दै होला भनेर यसकाे धेरै चियोचर्चो गर्न जरुरत देखिँन। तर आज अर्कै देख्दै भाेग्दैछाैं।

करिब ६ वर्षको सामाजिक संस्थाको जागिर पूरा गरि २०२० जनवरीदेखि युरोपियनहरुको आवत जावत हुने संस्थामा कार्यरत रहँदै गर्दा कोरोनाको विषय चाइना हुँदै इटलीतिर मोडिन थालेको प्रसंगले मन भित्रभित्रै कुँडिन थाल्यो। दैनिक रुपमा विदेशीहरुसँगको उठबस र संस्थाकाे प्रमुख पनि विदेशी नै भएकाले कोरोनाको कुराले खानाको टेबुल हुँदै मनमस्तिष्कमा समेत प्रवेश पाउन थाल्यो। जब नेपालमा पनि विद्यालयहरुलाई बार्षिक परिक्षा सकाउने समयसीमा दिइयो कोरोनाको प्रभावले नेपाल पनि अछुतो नरहने पक्काा भयो। जसको परिणाम संस्थामा धेरैसमय देखि रहेका विदेशीहरु पनि धमाधम आफ्नै देश फर्किन थाले। कार्यस्थल वरिपरि शून्यता छाउन थाल्यो। कार्यालयको कामको लागि जुम एप्लिकेसनको सहारा लिनुपर्यो, जुन अहिले पनि जारी छ।

जब लकडाउन सुरु भयो हाम्रो दैनिकी फेरियो। ८ नबज्दै एक गाँस खाइ कार्यालय, स्कूल जानको लागि तछाँडमछाँड गरि हिँड्नुपर्ने अवस्थामा पूर्णविराम लाग्यो। आमा पनि सबैसँग हुँदा अलि धेरै खाने, कोही नहुँदा केही नखाने प्रायः भन्नुहुन्छ, ‘एक्लै के खानु र ?’ त्यहीँ आमाका सन्तानहरु भएपनि आफू स्वयं आमा नबनिकन थाहा नहुने रहेछ। यो २ महिनाको अवधिमा आमाको अनुहार फेरिएको छ। परिवारका सबै सदस्य घरमै छन्, समयमा खाने, सुत्ने, उठ्ने, कँही कसैलाई कुनै हतारो छैन। आमालाई पनि परिवारका सदस्यहरु कति बेला घर आउँछन् भनी घडीको सुई हेर्नु परेको छैन। परिवारका सदस्य सबैसँगै भएर होला कोरोनाको डरले पनि मनमा भ्रान्ति ल्याउन सकेको छैन। बुवा आमाको आध्यात्मिक झुकावले गर्दा योग, जपध्यान, भजन, कीर्तन र भगवानका लीलाहरुले मन मष्तिस्क पवित्र भएका छन् ।

कोरोनाको कारणले फुर्सदिला भएका हामीले अझैपनि सामाजिक सञ्जालमा घण्टौं बिताउने, तासजुवा खेल्ने र नकारात्मक चिन्तनमै डुबिरहनु भन्दा सकारात्मक चिन्तन र सिर्जनात्मक कार्यमा आफूलाई अग्रसर गराउँदा आफू स्वयं र परिवारलाई शान्ति मिल्दछ। यो मानव जीवनमा म र मेरोबाट पृथक भइ अरुको लागि केही गर्न सक्दा मात्र परमआनन्द मिल्छ जस्तो लाग्दछ।भविष्यको चिन्ता नगरि वर्तमान संकटलाई सहज तरिकाले पार पाउने प्रयत्न गर्नुपर्छ। जति सम्पति भएपनि र जति काम गरेपनि कहिल्यै नपुग्ने मान्छेलाई यो करोनाको कहरबाट पाठ सिक्नैपर्छ। हिजो भूकम्प जाँदा पनि हामी अब त सुध्रिन्छौ भन्थ्यौ, तर ‘९ दिनमा नौलो, २० दिनमा बिर्सियाे’ भन्ने नियम यो कोरोनाको विषयमा लागू नहोस्। हामीले जे गर्दैछाैं, हाम्रा सन्तानले त्यहीँ सिको गर्दछन्। तसर्थ सन्ततीको रक्षार्थ पनि हामी सुध्रिने हो कि?

सरकारको नियमको पूर्ण पालना गरौं, घरमै बसौं।