शान्त शहर, अशान्त मन

सुरूमा त लाग्याे, हर दिन व्यस्त रहने यो शहर र यहाँका मान्छेहरू कसरी शान्त होलान र घर भित्रै बस्न सक्लान ! तर यथार्थ फरक हुँदो रहेछ । यदि यो संसारमा कसैले कसैलाई प्रेम गर्दछ भने त्यो आफूलाई नै हो । मान्छे आफूलाई जति प्रेम कसैलाई गर्दैन । सबैलाई बाँच्ने रहर हुन्छ नै ।

शहर सुनसान छ । बाटोमा अत्यवश्यक सवारी साधन बाहेक ठप्प छ । लाग्छ शहर सुतेको छ । हरदिन तनाव र हतारमा हुनेहरु के गर्दे होलान ! कसरी दिन कटाउँछन् होला ! सोच्दा सोच्दै यो शहरसंग जोडिएको मेरो विगततिर फर्किन थाले ।

करिव डेढ दशकको राजधानी बसाइमा मैले कहिले सोचेको थिइन की, यो हरदिन व्यस्त रहने शहर बजार र बाटो कुनै दिन सुनसान होला भनेर । त्यो पनि यति धेरै समयसम्म ।  कुनैवेला म हराएको त्यो चावहिल चोक आज पूर्ण सुनसान छ । त्योवेला अहिलेको जस्तै बाटो सुनसान हुन्थ्यो त ‘यो ठाउँ कहाँ हो’ भनि म कसलाई सोध्थे होला ! कुनै बेला थियाे, चावहिल चोकमा बसेर म चावहिल चोक नै खोजिरहेको थिए । यतिखेर त्यो क्षणको साह्रै याद आयो । 

कहिले त लाग्थ्यो, यो शहर कहिले निदाउँदैन । तर उसको आवश्यकता अनुसार शहर निदाउँदो पनि रहेछ । हर मान्छेहरूलाई सपनाहरु बुन्न सिकाउने यो शहर, जसो तसो सबैलाई व्यस्त बनाउने यो शहर, अहिले न कसैलाई सपना बुन्न सिकाउँछ न कसैलाई व्यस्त रहन । शहर आफै मस्त निदाएको छ ।

हरदिन सपनाकै बाटो पछ्याउँदा पछ्याउँदै धेरै बसन्तहरु घर्केछन । वितेका दिनहरुको सम्झानामा मनले मन पढ्न थाल्यो । हर समचारको केन्द« त्यसमा पनि देशको राजधानी शहर, आज सुनसान छ । यहाँ न कोही सजिलै आउन सक्छन न जान नै । केवल चार पर्खाल भित्र सिमित छ सहर । 

यो डायरी लेख्दै गर्दा आज चैत्र १७ गते भइसक्याे । यत्ति नै बेला कृष्णहरी बरालको गीत याद आयो “मर्ने कसैलाई रहर हुँदैन तर मान्छे नमर्ने शहर हुँदैन ।’’ ठ्याक्कै यस्तै भएको छ । हरेक शहरमा मान्छे मरिरहेका समचार यत्रतत्र छ । अझ संसारकै बढे बढे पहलमान र विकसित मुलुकका शहरमा मर्नेको संख्या अधिक छ । हामीले बेलैमा अपनाएको सावधानीका कारण हो वा भगवानको आशिर्वादले हो आजको मितिसम्म त्यस्तो भयावह अवस्था त छैन । यो हाम्राे सवल पक्ष हो । 

वर्तमानले वेस्सरी झकझकाउँछ । हर दिन विहान कार्यालय जान ९ बजे तयार हुनु पर्ने र कार्यालय समयपछि घर फर्कने दैनिकी छैन आज भोलि । कुन गते हो कुन बार हो यकीन छैन । हरेक सेड्युलहरु भत्किएका छन । हरेक दिन कार्यलय जानु अघि १० देखि १५ मिनेट लगाएर खोज्नु पर्ने मेराे मोटरसाइकलको चावी कता छ यकिन छैन । सदा झै बिहान सवेरै उठ्नु पर्ने बाध्यता छैन। बिहान जति वेला सम्म ओछ्यानमा पल्टिरहे पनि भो । हिड्ने बाटो गल्ली सुनसान छ । हरेकको मन मनमा त्रास छ । सामाजिक सञ्जाल तिर देख्न थालेको छु सुतेर खानु भन्दा त काम गरेरै खान आनन्द रहेछ ।

याे शहरका हरेक गल्ली, बाटो र चौबाटो हुँदै आफ्नो दिनचर्या सुरु गर्ने हरकोही आज चार पर्खालको घेरामा बस्न बाध्य छन । झन् दैनिक ज्याला मजदुरी गर्नेको व्यथा कस्तो होला । उनीहरुको लागि त दिन कसरी कटाउने भन्दा पनि अब कसरी चुलो बाल्ने भन्ने चिन्ता नै ठूलो  छ । 

यो देशका धनाड्यहरू के गर्छन,कसरी दिन विताउँछन उनै जानुन् । हर दिनको नाफा नोक्सानको हिसाव किताव सम्भवत: घरैबाट गर्लान् । तर मध्यमवर्गीय एक हुल शहरिया जो इन्टरनेटको पहुँचमा छन् उनीहरुले दिन कटाउन एउटा गज्जवको माध्यम पाएका छन् सामाजिक सञ्जाल । मानव विज्ञानले बेलैमा यो सुविधा र अवसरको सिर्जना नगर्दो  हो त, कठै यो परिस्थितीको सामाना गर्न कति मुश्किल हुँदो हो !

गरिखान कै लागि परदेशिएकाहरु यो विपतको बेला घर फर्कन चाहन्छन । आफ्नै देशको भूमि टेक्न चाहन्छन् । तर सहज छैन तिनलाइ आफ्नो घर फर्कन । सिमा नाकाहरु बन्द छन् । तर सिमा बन्द भए पछि घर आउन ज्यानको बाजि थाप्दै महाकाली नदीमा पौडिएर नेपाली आफ्नो देश भित्रिएको समाचारले मन चिसो भइरहन्छ । बाँच्ने जिजिविसाले मान्छे जस्तोसुकै दुखको हद पनि पार गर्न सक्दो रहेछ, महाकालीको त के कुरा !

आफ्नो देश, आफ्नो घर आउन पाउने अधिकार आजको यो महामारीले लुटेको देखेर मन खिन्न छ । हामी बाँचिरहेको ‘याे समय’ नै मानव सभ्यताको कालो क्षण बनिरहेको आभाष हुन्छ । यसरी आफ्नै घरको ढोकामा आएर घरभित्र छिर्न नपाउँदा निर्दाेष मनहरु आफैले आफैलाई कति सराप्दा हुन् ।

छिटै यो महामारीको अन्त्य होस र हामी  आफ्ना नियमित दैनिकीमा फर्कन सकौं ।