‘म’ वर्तमान मात्रै

हिजो कहीँ कतै नसुनिएकाे यो लकडाउन भन्ने शब्द आज सम्पूर्ण जनमानसमा पुगिसकेकाे छ। यसले निस्फिक्रि हिड्ने हामीजस्ता मान्छेकाे मन मस्तिष्क बेचैन बनाइदिएकाे छ। रात अनिदाेँ बनाइदिएकाे छ। अनायासै हुन्डरी बनेर आयो COVID-19 नामक महाब्याधि। बेतोडले आयाे,बेजोडले आयाे।

जब म स्वतन्त्र थिएँ, मैले सोच्दा नि सोचिन बन्दाबन्दिको बारेमा। यस्ताे हुन्छ भन्ने थाहा पाएकाे भए पाे पूर्वाभ्यास गर्नु त। थाहै नभएकाे कुरा जाे पर्याे। lockdown चुनौतीकाे आभास त छदै छ तर याे अवसर पनि हाे। यथार्थलाई विश्लेषण गरी रहँदा अहिले वास्तविक जीवन बुझ्दैछु। विद्यालयदेखि विश्वविद्यालयसम्म आइपुग्दा मभित्र भएका परिवर्तन, जीवन भोगाइ र सङ्घर्षका महत्वाकांक्षी भावका अनुभवहरू केस्राकस्रा केलाउन पनि भ्याइसकेकी छुँ । lockdown ले गर्दा आत्मनिर्भरताको पाठ भने राम्रैसँग बुझेकी छुँ ।            

कहिले समथर बाटोमा अरुले हात समातेर हिडाउँदा पनि दुखी हुने यो मन आज आफै खाल्डाखुल्डी नपुरिएका कच्ची बाटोमा एक्लै हिड्दा पनि कदापि दुखी भएको छैन। यस्तै रहेछ, अरुले छन्दमा लेख रचना गर्न सिकाए पनि आफैले बेछन्दमा लेखेको लेख रचना नै सुमधुर लाग्छ। “सायद याे मेरो सफलताको प्रथम श्रेणीको दोस्रो पाइला भएकोले त होला नि!”

ओहो! लाग्छ कोही पनि नचढेको पहाड कैयौं दिनको प्रयत्नमा आज बल्ल चढ्न सकेँ । एक टकले  गम्भिर भएर मनमनै सोचिरहे छुँ। विगतका सफलता असफलतालाई अहिले lockdown मा संशोधन गर्न सकेँ । यो पनि अर्को नयाँ अवसरको नै भन्नु पर्छ ।          

साँच्चै नै परिस्थिति र समय अनुरुप चल्न सिक्नुपर्छ। हाे आज मैले त्यहीँ पाठ सिकें। हिजो असङ्ख्य पानाका किताबमा छापिएको परिवर्तन र सुधारका पाठहरु आज व्यवहारमा पनि लागू गर्न भ्याएँ। विक्षिप्त विगतकाे त्याे समयलाई सम्झिँदा याे मन आँसुका छालहरुमा पाैडने गर्दछ। बेलाबेला वास्तविक जीवन नै आत्मनिर्भरताकाे स्राेत त रहेछ नि , आत्मनिर्भर नभए जीवनका हरेक सपनाहरु अधुराे नै हुने रहेछन्। याे लकडाउनकाे समयभरि आफूमा आफै निर्भर रहेर जिन्दगी जिउन भ्याइसकेकी छुँ ।       

विगतका अस्तव्यस्त पलहरु सम्झिदा लाग्छ आफ्नाे जीवन पनि अरु कसैले जिएर भ्याइसक्याे। त्यसैले विगतमा घटेका ती प्रत्येक घटनाका पात्रहरु पनि बेग्लाबेग्लै थिए। मानाैं हिजाे बाँच्ने ‘म’ हाेइन। त्याे अरु काेही थियाे। ‘म’ नामक त्याे पात्र आज मात्र जन्मिएकाे छ।’म’ वर्तमान मात्रै हाे।

हिजो आफैले राेपेर गाेडमेल गरेकाे बगैंचाका ती पुष्प गुच्छाहरु हेर्न पनि मसँग समय थिएन। तर आज त्यहीँ बगैंचाका प्रत्येक कुनाकुना हेर्न भ्याएकी छुँ। त्यसैले त हाेला याे लकडाउनकाे समय मानिस-मानिसलाई नजरबन्द जस्तै भएपनि प्रकृतिका अनुपम छटाहरुसँग भने दिनानुदिनकाे भेट रहेछ। एकैछिनमा बगैंचाका फूलहरुकाे मुहार धाेइ पखाली गरेर,यताउता सारेर सूर्यको प्रत्यक्ष प्रकाशमा राख्दै तिनलाई चिटिक्क बनाएकी छुँ। सायद अहिले म फुर्सदिलो भएकी हुँ। बन्दाबन्दीकाे समय परिवारसँग मात्रै घुलमिल हुनु हाेइन याे समय त प्रत्येक दिन हिडेकाे घर अगाडिको बाटाहरु, घर नजिकै भएको बगैंचा, करेसाबारी लगायतका थुप्रै प्राकृतिक सौन्दर्यसँग घुलमिल तथा नजिक हुने समय पनि भएको छ।             

आज संसार नै स्तब्ध भएको छ। तर मन स्तब्ध छैन । हिजो ठूलाठूला गाडीहरू गुड्ने सडकमा अति नै कोलाहल थियोे। तर आज त्यही सडक सुनसान छ। लाग्छ, जंगलमा बसेका चराचुरुङ्गीहरू अन्तै बसाइँ सरेर गए। केही छैन, पछि फेरि फर्किएलान् आफ्नै बासस्थानमा,  म पर्खनेछु तिनलाई।

सबैतिर सन्नाटा छाएको छ अहिले। हिजोको अस्तव्यस्त जीवनशैली आज आनन्दको पर्दा बनेर यता उता हल्लिरहेकाे छ। यतिबेला मैले भने कहिल्यै नसिकेका पाठहरु सिकेकी छुँ , कहिल्यै नसुनेका भाकाहरू सुन्न थालेकी छुँ, कहिल्यै पालना नगरेको नियमहरूमा बाँधिएकी छुँ ।

हो, यो अवसर नै हो मेर‍ो लागि, जीवन प्राप्तिको अवसर। याे सिर्जनाकाे समय हो। कोभिड १९ महामारी नै भएपनि मेराे लागि याे जीवन भोगाइ र संघर्ष सिकाइको माध्यम बनेको छ। त्यसैले म मेरा डायरीहरू कुनै हालतमा अपूर्ण छाड्ने छैन । यो नै मैले सुरु गर्ने मेराे कर्मकाे आरम्भ ।।

                       

करूणा श्रेष्ठ                         

दोलखा