भवानी नेपाल

म परदेशिएको ७ बर्ष भएछ। सन् २०१२ देखि २०१५ सम्म ३ बर्ष कतार स्थित मल अफ एसिया हाइपर मार्केटमा (डिपार्टमेन्ट स्टोर) सेल्सम्यानको रुपमा काम गरेँ। त्यसपश्चात् म स्वदेश फर्किएँ र पुन: २०१६ मा मध्यपूर्वकाे विकसित देश युएइको दुबई शहरमा आएँ र एक प्रतिष्ठित रिटेल मार्केटमा सेल्सम्यानको अहोदामा अहिलेसम्म कार्यरत छु। 

मेरो ७ बर्षे रिटेल मार्केटको इतिहासमा मैले धेरै आरोह अवरोह उक्लिएको छु, ओर्लिएको छु। मैले लाखौं ग्राहकहरुसँग साक्षात्कार गरेको छु। मैले धेरै कठिन मानेर बिताएका ८ घण्टा समयहरु छन् त कति समयहरु दिनभरि हात बाँधेर गीत सुनेर वा साथीभाइहरुसँग गफ गरेर बिताएको छु। समय अनुसार आफूलाई ढालेको छु।

म मार्केट लाइनमा काम गर्ने भएर होला, मलाई ठूलो जमातको भिडभाडहरु देखि खासै अनौठो लाग्दैन किनकि हरेक शुक्रबार हाम्रो लागि “फ्राई डे” हुने गर्दछ। “फ्राई डे” अर्थात हाम्रो मष्तिस्क फ्राई हुने दिन, फ्राई डे…..आज चाहिँ आइतबार। आज पनि म आफ्नै तालमा ड्युटी तिर लागेँ। बिहान १०-११ बजेसम्मकाे माहोल त ठिकै थियाे अरे। तर जब दिन ढल्दै गयो, तब मानिसहरुको चहलपहल साबिक भन्दा अनौठो र अप्रत्यासित ढंगले बढ्दै गयो।

एक्कासि ग्राहक सेवा कक्ष(customer care)बाट अफिसियल जानकारी आउँछ कि हामी त्यहाँ कार्यरत सबै कर्मचारीहरु नगद काउन्टर(cash counter) मा सहयोग गर्न जानु पर्यो भनेर। म लगायत धेरै साथीहरु गयौं र ग्राहकहरुले किनेर ल्याएका सामानहरुलाई क्यासियरले स्क्यान गर्दै हामीलाई दिने र हामीले उक्त सामानहरुलाई सकुशल प्लाष्टिकको झोलामा हालेर ग्राहकको ट्रलीमा राखिदिने। त्यसै गर्दै आफ्नो जिम्मेवारी बहन गर्दै गएँ। एकजना ग्राहकले मलाई सोधेँ ” आज किन यति धेरै भिड भएको?” म आफै अन्योलमा थिएँ र प्रतिपश्न गरेँ “म कसलाई सोधुँ भनेर सोचिरहेको थिएँ। सर, खासमा आज किन यस्तो भिड भएको? केही आतंकित समाचार आएको छ र सर?”मेराे प्रतिप्रश्नले बिचरा ती ग्राहक अलमलमा परे।

सँगै काम गर्ने एकजना नेपाली बहिनीले भनिन् “हामी नेपाली कति काम गर्न सक्छौं है दाजु! हेर्नु न ८ घण्टा भैसक्यो, अहिलेसम्म खाजा खान गएको छैन। मलाई कसैले खाजा खाने पालोसम्म दिएका छैनन्। कस्तो तिर्खा लागेर घाँटी सुक्यो।’ अनि त रिसैले सुपरभाईजरलाई बोलाएर, ‘के हो हामीलाई खाजा खान जान नदिने? भोकै काम गर्नु हामी? कति बेरदेखि तिर्खा लागिरहेको छ, पानी सोध्न पनि कोही आउँदैन, तिमीहरुलाई हामी के रोबोट हो जस्तो लाग्छ?’ भनेपछि बल्ल ५०० एम.एलको एक बोतल पानी ल्याएर दियो। हामी मुखसँगै हात पनि चलाइरहेका थियौं, बोल्दै काम गर्दै थियौ। ती बहिनीले गाह्राे सुनाइरहँदा पनि उनकाे ओठबाट मुस्कान भने बिल्कुलै हराएको थिएन। ग्राहकहरुलाई अभिवादन, सम्बोधन गर्न छाडेकी थिइनन्। मैले मन मनै भने हामी नेपाली कति इमान्दारी, संस्कारी र मेहनती छौ हगि!

साँच्चै भन्नु पर्दा मेरो ७ बर्षे अनुभवमा आज पहिलो पटक यसरी ग्राहक आएको देखेँ/भोगेँ। कसले के समाचार गलत वा सही सम्प्रेषण गर्यो थाहा छैन। तर सन्दर्भ उही “कोरोना भाइरस”कै थियो। त्यसमा दुईमत छैन। तर के समाचार? कहाँबाट? कसले? कसरी? कतिबेला? किन? गर्यो यो एउटा सोच्नै पर्ने र सोध्नै पर्ने बिषय बनेको थियो।

विशेषगरी बिहिबार, शुक्रबार र शनिबार यी तीन दिन व्यवसायिक हिसाबले अनुकूल दिन मानिन्छन्। तर अहिले बिपरित भैरहेको छ/थियो। आज त आइतबार। म लगायत हामी सबै कर्मचारी नै आश्चर्यचकित छौं। व्यापार भयो बहुत खुशीको कुरा हो, तर अप्रत्यासित रुपमा कसरी यस्तो हुन गयो? किन यसरी भिड बढेको छ बजारमा? किन खाद्यान्न बस्तुलाई पहिलो प्राथमिकता दिँदैछन् ग्राहकहरु? यो एउटा कौतुहलताको बिषय बनेको छ, हामी सबैकालागि।

ग्राहकहरुले सामान ३ ट्रली ४ ट्रली (१० ट्रली सम्म) खाद्य सामग्री खरिद गरिरहेका थिए। मानौं हामीले सामान सित्तैमा दिइरहेका छौ। वा मानौ ५० प्रतिशत छुट छ। सबै जसो सेल्फहरु(सामान सजाएर राखिएको सोकेश वा र्याक) रित्ता रित्ता भएका छन्। खानेकुराहरु सकियाे। गोदाम नै खालि भैसकेको थियो। यो सब देखेर मथिङ्गलमा हलचल मच्चियाे।

तपाईहरुलाई बिश्वास नलाग्न सक्छ। तर म लगायत धेरै साथीहरु र ग्राहकहरु याे कोलाहल माहोलको प्रत्यक्षदर्शी भयाै‌।
खाद्यान्न बस्तुसँगै साबुन, सरफ, डिटोल आइटम, प्लास्टिकका पन्जाहरु, डायपर आदि थुप्रै सामानहरु अरुबेला भन्दा ३ गुणा ४ गुणा धेरै खरिद गरेर लगेको पनि देखियो। सेनीटाईजर र मास्कको अभाव दिनभर‍ि जसो भयो। कारण करिब बिहान ११ बजे नै स्टकमा राखेको सेनीटाईजर र मास्क सकिएका थिए। केही ग्राहकहरुको इच्छा पूर्ति गर्न असमर्थ हुँदा मन खल्लो भएको महसुस पनि गरियो, तर हाम्रो हातको कुरो थिएन।

मैले यत्ति लेखिरहँदा धेरै कुराहरु प्रत्यक्ष हेरि हेरि लेखेँ। कति कुराहरु लेख्न वा यो लेखमा समावेश गर्न छुटाउँछु कि भन्ने डरले कतै केही छेलिने सामानहरुको साहारा लिएर लेखेँ। छेकिएर लेखेँ र साँच्चै नलजाइ भन्नु पर्दा करिब रातिको १०:३० बजे ड्युटीकै समयमा। दुई तीन लाइन त शौचालयमा गएर समेत लेखेँ।

एकजना ग्राहकले अत्तालिएर फलफूल र सागसब्जीमा बारकोड नै नलगाइ लिएर आएको खबर पाएपछि म र एक जना मेनेजर हतार हतार बारकोड लगाउन जाँदै थियौं। यत्तिकैमा मेनेजर टक्क रोकियो र मलाई हेर्न अनुरोध गर्यो। मैले पनि मेनेजरले ओठ चुच्चो पारेर इशारा गरे तिर हेरेँ (यहाँ हामी औँलाले हत्तपत्त इशारा गर्दैनौ। कारण इशारा गरेपट्टीको व्यक्तिलाई अवहेलना गरेको ठहरिन्छ।) म पनि छक्क परेँ, कारण खासै ठूलाे त थिएन तर जे थियो बडाे हास्यास्पद थियो। जुन ग्राहक, अरुबेला एक एक फलफूल केलाइ केलाइ, यसमा दाग छ, यो बिग्रन लागेको छ, यो यस्तो भयो, यो त्यस्तो भयो, भन्ने गर्थ्यो त्यही ग्राहक आज छोरोलाई झोला थाप्न लगाएर आफू आँखा बन्द गरेर निष्फिक्रीका साथ सामान सोहाेरेर प्लाष्टिकको झोलामा हाल्दै रहेछ। एकछिन मनमनै हाँस्यौ पनि। अलि पछि ग्राहकबाट ओझेल परेपछि दिल खोलेर हाँस्यौ र भन्यौं “हे दैव मर्नु भन्दा बौलाउनु बेस भनेको यहीँ रहेछ क्यार!”

म आज अरु दिन भन्दा ४ गुणा धेरै व्यस्त थिएँ। म मात्र हैन हामी सबै व्यस्त थियौं। ग्राहकहरु खरिद गर्न व्यस्त हामी उनीहरुलाई सहयोग गर्न व्यस्त। व्यस्त पनि यति थियौं कि लाग्छ भोलिबाट जगतमै कर्फ्यु लाग्दैछ। व्यस्तताको कुरा गर्दा झट्ट याद आयो ” यार दाजु, पिसाबले च्यापेर मर्ने बेला भैसक्यो, फुट्छ कि क्या हो यहीँ! कत्ति धेरै आएको क्या ग्राहक पनि। एक घण्टा भैसक्यो पिसाब रोकेर बसेको” भनेर एकजना क्यासियर भाइले भनेको सुन्दा यति माया लागेर आयो कि उसको साटो आफै गइदिउँ कि जस्तो। तर नमिल्ने के गर्नु!

यति लेखिरहँदा म सोच्दैछु, मान्छे मर्न कत्ति डराएको है? आखिर एकदिन त सबैले मर्नै पर्छ नि! अनि फेरि सोच्छु, अहो! मर्नु भनेको त जीवन सकिनु पो हो त। जीवन नै सकिए त सबै सक्किगो नि। के नै बाँकी रह्यो र!

म कुनै लेख लेख्ने लेखक हैन। तर अच्युत घिमिरे “बुलबुल” दाजुले दिनुभएको हौंसला र ऊर्जाले नै हो यतिसम्म लेख्न सकेको र जे. सागर दाजुको अप्रत्यक्ष सहयोग रहेको छ। दुबै दाजुहरुलाई मेरो नमन छ।

अन्त्यमा, आत्तिनु भन्दा सावधानी अपनाउनु हुन सबैमा अनुरोध छ।
~~~नमस्कार~~~