पुतलीको खेल

चैतमासको उराठलाग्दो दिनमाथी कोरोनाको सन्त्रास । उसैमाथी बिश्वब्यापी लकाडाउनमा म अनि म जस्ता थुप्रै गृहिणीहरुले भोगेको- भोगिरहेको / देखिएको-नदेखिएको / बताईएको-गुपचुप राखिएको अनुभवलाई शब्दरुपमा कहिँ कतै बिसाउन पाउँदा मात्रपनि मन हलुङ्गो हुदो रहेछ ।   

सधैँको बिहानी झै आजकालको बिहानी पनि दैलो-कसेर ,पुजापाठ ! तर फरक यति मात्र हो , आजभोलि गृहिणीलाई बाहेक अरुलाई न बेलैमा उठ्न हतार छ, न म जस्ता गृहिणीलाई खाना बनाउन हतार। न सुतेकी छोरीलाई ” उठ छोरी उठ ” भन्दै लोलोपोतो गर्दै खुवाएर कोरिबाटी गरि स्कुल पाठाउन हतार छ । 

उमेरले पाँच लागेकी छोरी पनि लकडाउनले गर्दा मास्टर्नी भएकी छिन  । पढाउँछिन आफ्ना केही पुतलीहरुलाई । उनी म जस्ती गृहिणी भएकी छिन्। नपकाए पनि पकाए जस्तो गरि खुवाउँछिन् ती पुतलीहरुलाई । बिना पानी ,  बिना साबुन/ स्याम्पु ले नुहाईदिन्छिन् ती पुतलिहरुलाई  । ख्यालख्यालको साबुन , ख्याल्ख्यालको पानीले भए पनि  धोइदिईरहन्छिन् ती पुतलीहरुको हात मिचिमिची ।

त्यति बिघ्न माया पाउने ती पुतलिहरुलाई कुनै बेला सम्झाई बुझाई गर्छिन् । फ्याट्ट रिसाए झैं  जस्तो पनि गर्छिन् । हप्काउँछिन पनि बेलाबेलामा । कारण सुन्दै अचम्म –  “ममि, मेरी छोरीले लगाईदेको मास्क किन फुकालेको ? ” भन्दै, बिचरा ती निर्दोष निर्जिव पुतलीहरु ! हेर्छु, नियाल्छु छोरिको यो वालखेल । अनि रमाँउछु आफ्नै विगतको सम्झनामा ।

नानीजस्तो समयमा आफुले खेल्ने गरेको ती पुतलीहरु , ती गट्टाहरु , ती भात पकाईएका भाँडारुपी ढुङ्गाहरु , ती पकाउँदै नपकाईएका भात खान थाल भनी थापिएका वरका पातहरु सम्झँदै  अलमलमा पर्छु । अनि अचम्मित हुन्छु कहिलेकाही गृहिणीको काम देख्दा । हिजो सामान्य अवस्थामा पनि उही , आज लकडाउनमा पनि उही। हेर्दा नदेखिने , गरेर नसकिने । काम उही, टन्टा उही । रासन उही , कासन उही । उही भान्छा , उही कोठा ,उही घर , उही दैलो , उही मेलोमेसो । उही कामकाज , उही गाउँ , उही घर ,उही बस्ती , उही समाज , उहि छिमेकी , उही पसल । लकडाउनमा पसल बन्द । अफिस बन्द ।स्कुल बन्द ।कलेज बन्द । हिनडुल बन्द । तर मेरो दैनिकी चलिरहन्छ । भान्छा चलिरहन्छ । सम्झन्छु किसानलाई अनि बुझाउँछु आफ्नो मन ।

सन्सारमा कुनै पनि परिस्थितिमा बिदा नहुने भनेको हामिलाई रहेछ । बन्द नहुने भनेको हामी गृहिणीको काम रहेछ ।  एउटै परिवारभित्र गृहिणी कामले थिचिएका छन । पुरुष काम भएन भनेर पिरोलिएका छन। बस्दाबस्दा थाकेर हद्दु परेको बताइरहेका छन। दिन कटाउन गार्‍हो भयो भन्दै रोईला गाएर सामाजिक सन्जालमा उचालिएकालाई प्रश्न गर्न चाहान्छु ” खोइ हामि गृहिणीको फुर्सद ? ”  

सँधै गाडिहरुको चर्को हर्न र बाटोमा हिँड्न पनि  डर हुने मेरो घर अगाडि  हिजोआज सुनसान बनेको छ । पसलहरु सबै बन्द छन । लकडाउन अघि सम्म बाटोभरी स्कुल जाने बिध्यार्थी हुन्थे र एकपछी अर्को स्कुल बसहरु आउथे अनि आफ्ना नानिबाबुहरुलाई बस चढाएर बिदाईको हात हल्लाउदै प्राय आमाहरु घर फर्किएको क्षणलाई घरबाट हेर्न बन्चित भएको छु ।  त्यो समय पनि आज हराएको छ । त्यो बाटो पनि आज सुनसान छ ।   बुढाबुढी देखि बच्चाहरुको मुखमा आज मास्क छ । सबै आ-आफ्नो घरमा बसेका छन । तर कतिपय मानिसहरु अनावश्यक अबस्थामा बाटो हिडिरहेका देखिन्छन । यसमा हाम्रा प्रहरी दाजुभाईहरु बारम्बार  भनी रहनुहुन्छ कि ” घर  भित्रै बस्नुस “।   

आज कोरोनाले मानिसलाई यस्तो ठाउँमा ल्याएको छ कि जहाँ पैसा भएर पनि केहि नहुने अबस्था बनेको छ । सन्सारभर हलचल मच्चाएको छ । बिश्वका ठुला ठुला देश तथा ओल्लो पल्लो ग्रहमा समेत खेती गर्छु भन्ने देशले केही गर्न नसकेको अबस्था छ ।  अन्य देशको तुलनामा हाम्रो देश कमजोर छ । आज पनि थप तीन जनामा कोरोना पोजेटिभ देखा पर्यो भनी समाचारले फुक्दा घरका बुढाबुढी मान्छे , बिदेशी भुमिमा रहनुभएको श्रीमान , स्यानी छोरी ,आफन्तहरुलाई सम्झन्छु र मन आत्तिन्छ ।

अब चाईना , ईटाली , स्पेन , अमेरिका , भारत यस्तै अन्य देश पछि कतै नेपालको पालो आउने त होइन भनी मनमा पिर परिरहन्छ । हुन त बिपद् बाजा बजाएर आउदैन । हुने कुरा हुन्छ नै । तर पनि हुन्छ भन्दैमा सँधैको  दैनिक कामकाज छोडी हामी जस्तो गृहिणी त्यसै बस्नु पनि भएन । सरकारले लगाएको लकडाउनले  केही हदसम्म जोखिम कम गर्न सकिन्छ भन्नी बिश्वासका साथ हामी सबैले पालना गर्न सक्छौ र गर्नु पनि पर्छ । यो झन झन बिग्रदो अबस्थालाई हेर्दा हाम्रो लागि दिनरात नभनी खटिएका डाक्टर , स्वास्थकर्मी र सुरक्षाकर्मीहरुलाई हामि घर भित्रै बसि असल नागरिक को दायित्व निर्बाह गरि सहयोग गर्न सक्छौ र गर्नु पर्छ पनि । 

बिहानको तुसारोलाई दिउँसोको  घामले त्यसै पाखा लगाए झै यो कोरोना सन्सारबाट हराओस भन्दै यस्तो अबस्थामा आफ्नो घरबाट टाढा बसि अरुको सेवा गर्नुहुने सबैलाई मनैदेखी आभार र धन्यवाद दिँदै नेपाल अनि नेपाल बाहिर रहनु हुने सबै दाजुभाई तथा दिदिबहिनीहरुमा लकडाउनको पुर्णपालना गर्नुहुने आशमा  ” आफू बाँचौ , अरुलाई बचाउ ” भन्दै म गृहिणी भलाकुसारीबाट बिदा लिन्छु । 

धन्यवाद !