घरधन्दामा म

सरकारले कोरना भाइरस सङ्क्रमण रोकथामको लागि भन्दै जारी गरेको लकडाउन भन्दा एक हप्ता अगावै मेरो कलेज छुट्टि भएको थियो। त्यो हप्ता बिदा हुनु मेरो लागि ईश्वरसँग मागेको वरदान जस्तै भएको थियो। किनकि त्यही हप्ता मेरो आमाको भक्तपुर स्थित भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा पाठेघरको शल्यक्रिया गर्ने मिति तय भएको थियो। म कसरी त्यो समयमा विद्यालयको पढाइलाई व्यवस्थित गर्ने भन्ने चिन्तामा थिएँ। परन्तु विद्यालयले दिएको छुट्टि पश्चात मेरो चिन्ताले आराम पाएको थियो।

सरकारले लकडाउनको पूर्व तयारी गर्दा म आमासँगै अस्पतालमा नै थिएँ। हामी अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएको भोलिपल्ट सरकारले पहिलो चरणको लकडाउन मुलुकभर घोषणा गर्यो। हामी एकहिसाबले आफूहरुलाई भाग्यमानी ठानिरहेका थियौँ। तर नियतिको खेल कसलाई थाहा हुँदो रहेछ र? हामी अस्पतालबाट फर्केको केही दिनमै हजुरआमा विरामी पर्नु भयो। यसरी पहिलो चरणको लकडाउनको मेरो समय अस्पताल र घर हुँदै बित्यो।अस्पतलमा आउने जाने क्रममा काठमाडौंको सन्नाटा मैले जीवनमा पहिलोपल्ट अनुभव गरेँ।

अहिले आमा र हजुरआमा दुवैजना आराममा हुनुहुन्छ। दुवैको स्वास्थ अवस्था सुधार हुँदैछ। सम्पूर्ण घरायसी कामको जिम्मा मेरो र मेरो दाइको शिरमा परेको छ। मेरो अहिले दिनको सुरुवात विहानको ५ बजे हुन्छ र कति खेर रात पर्छ मेसो पाउँदिन। पहिला आमा स्वस्थ हुदाँकाे जीवन र अहिले आफूले भोग्दा आमाको महत्व र उहाँप्रतिको सम्मान अझै बढेको छ। आमाको जीवन यसरी प्रत्यक्ष अनुभव गर्दा मलाई सबै आमाहरु र उहाँहरुले गर्ने कामप्रति सद्भाव र सम्मान दुवै बढेको छ। मेरो सौभाग्य नै भन्नुपर्छ यो लकडाउनको समय मेरो आमाको सेवा र स्याहारमा बितेको छ। यसमा म निकै खुसी पनि छु।

दिउँसो यसो फुर्सद मिलाएर कुनै दिन किताब पढ्ने त कुनै दिन आफ्नै कलमबाट कविता रच्ने गर्दछु। मलाई साहित्य असाध्यै मनपर्छ। यही कारण मैले यो लकडाउन सुरु हुने वितिक्कै महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाले लेख्नु भएको शाकुन्तल महाकाव्य पढ्ने निर्क्योल गरेको थिएँ। यसमा अलि भाषिक कठिनाइ र मेरो समय अभावका कारण मैले दिनको एक सर्गमात्र पढ्ने गरेको छु।

आज पनि दिउँसो एकछिन फुर्सदमा कविता रच्ने मनासायका साथ कलम लिएर बसेको थिएँ। तर मन भने यो महामारी पश्वात निर्माण भएको कल्पनाको समाजमा पुगेछ।

मेरो कल्पनाको समाज निकै शान्त र सुन्दर छ। मेरो कल्पनाको नयाँ समाजमा अब आधुनिकताको नाममा विकृति मौलाएको हुनेछैन। पुर्खाहरुले सिकाएजस्तै बाहिरबाट घर फर्केपछि हात खुट्टा मज्जाले धुने, नमस्कार द्वारा आफ्नो हार्दिकता प्रस्तुत गर्ने चलन फेरि बिकास भएको हुनेछ। पूर्वीय परम्परा विदेशबाट फर्केपछि एकान्तबासमा केही दिन बस्नुपर्ने जस्ता नियमहरुको मेरो कल्पनाको समाजमा फेरि पुर्नजागरण भएको हुनेछ। मेरो कल्पनाको समाजमा प्रकृति फेरि नयाँ दुलही जस्तै भएको हुनेछिन्। प्रकृतिनै रानी बन्नेछिन्। मेरो कल्पनाको समाजका मानवहरुले आफूहरु प्रकृतिको अनुयायी हो भन्ने कुरा बुझेका हुनेछन् र प्रकृतिको स्वामी बन्ने अभिलाषा त्यागेका हुनेछन्।

यो वर्षझैँ अब हरेक वर्ष वसन्त ऋतुमा काठमाडौँलाई अनेकौ पुष्पहरुले स्वागत गरेको हुनेछ। हिमालहरु फेरिँ एकपटक हिँउले ढपक्कै ढाकेको हुनेछन्। नदिनाला आफ्नै लयमा बगेका हुनेछन्। मेरो कल्पनाको समाजमा राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेले रचेको वैशाख कविता हरेक वैशाखमा सधैँ सार्थक साबित हुनेछ।

आपतविपद पर्दा पैसा भन्दा आपासी भइचारा र सद्भावना नै ठूलो हुन्छ भन्ने ज्ञान मेरो कल्पनाको समाजका मानिसमा विकसित भएको हुनेछ। ‘मै खाउँ, मैँ लाउँ, सुख सयल मोज मस्ति म गरुँ, म मात्र हाँसु, म मात्र नाचुँ, अरु सब मरुन् दुर्बलहरू’ भन्ने भनाइहरु मेरो कल्पनाको समाजमा निरर्थक भएको हुनेछ। मेरो यो कल्पनाको समाज फेरि एकपल्ट ‘बसुदैव कुटुम्बकम्’ को नारा लिइ अग्रपङ्कतिमा उभिनेछ र पुन: यो विश्वलाई एउटै मालामा गाँस्न सफल भएको हुनेछ।

आहा! मैले कल्पना गरेको नयाँ समाज।