देखेका र दुखेका कुरा

लेखनशैली र शब्दहरुको मिलन राम्रो नभएपनि दैनिकी र मनोभाव भरिएका डायरी र आत्मालोचना भरिएका पानाहरु धेरै छन् जीवनमा। हो, आज पनि त्यस्तै देखेका र दुखेका कुराहरुलाई लेखमा समावेश गर्ने जमर्को गरेकी छु।

लकडाउनले हुनेखानेलाई त सहज नै भएको होला वा भनौं यसकाे प्रभाव कम नै भोग्नु परेको होला । लामो समयपछिको पारिवारिक भेटघाट,परिवारसँग समय ब्यतित गर्न, मीठामीठा परिकार बनाउन र फेसबुकका वालहरु रङ्गाउन रमाईलो भइरहेको होला । तर ती गरिखाने र हुँदा खाने मजदुरलाई भने ब्रजपात नै परेको छ।

सम्पन्न सहरिया मानिसहरुको मन मानवता हराएको हुँदोरहेछ ।सहर त शून्यताले भरिएको हुँदोरहेछ । मलाई त्यस्तै लाग्छ । जब म देख्छु बैसाख मासको यो प्रचण्ड गर्मीमा काखमा दुधे बालक चेपेर हिँडेका महिला ,बुढापनले घेरिएको थकित शरीर अनि निराशाले भरिएको मन लिएर घर पुग्ने आशा सहित लम्किरहेका पाइलाहरु। कतिका खुट्टामा फोका परेछन ,गलेका छन ,घिस्राउँदै हिँडेका छन् । यो चैत बैसाखको घाममा खुट्टाको पैतला पोल्ने सडकमा ,न ओत लाग्ने ठाउँ छ न त खाना खाने र बस्ने ठेगान छ। देख्दा यस्तो लाग्छ कि गरिब हुनुको उपहार यहि नै हो । कति ठुला घरहरु बनाए होलान । कति घरहरु रङ्गाए होलान तर यो महामारीको घडीमा उनीहरुलाई ओत लाग्ने ठाउँ र खानाको अभावले नै सयौं किलोमिटरको दुरी घाम,पानी,निन्द्रा, भोक केही नभनि यात्रा तय गर्न बाध्य छन्।

बाटोभरि मानिसका हुल देख्छु। तर देख्दिन, ती मध्ये एउटा पनि सुकिला र सम्पन्न मानिसहरु । हो,तिनीहरु मजदुर नै हुन् । चप्पल पडकाउदै, जेब्रा र भिर्ने झोला भिरेर पसिना पु्छ्दै हिँड्नेहरु। सरकारले जारी गरेको लकडाउन भनेको जो जहाँ छन् त्यहीँ सुरक्षित रहनु हो । तर यी मजदुरहरु बस्ने कहाँ ? खाने के ? यसरी हिँडेर भएपनि आफ्नो जन्मथलो पुग्नु नै उनीहरुको लागि सुरक्षित उपाय ठहर हुनेछ। जुन बाध्यता हो ,न कि रहर। नत्र रोगले भन्दा भोकले ज्यान खाला भन्ने डर लिएर को यात्रा गर्न रहर गर्छ र ।

घरिघरि आमाको आवाज सुन्छु ‘कठै बर कति दुख पाए। कस्तो पाप ! कहाँ पुग्ने हुन कुन्नि ? कुनै मालबाहक गाडीले दया देखाएर लगिदिए नि हुन्थ्यो नि! बच्चाहरुको बिजोक हुने भो ।’ आमा छाेरी कुरागर्दै गर्दा ठूलो मुसलधारे पानी पर्यो। अनि सम्झिए अघि तातो घाममा हिँडेका ती महिला। अहो! यो पानीमा उनीहरु कहाँ पुगे होलान् ।ओत पाए कि पाएनन् होला ? अनि ति काखे नानीहरु कहाँ राखे होलान्? अब रोगले भन्दा नि भोक र हिँडाइले मानिस बिरामी पर्ने भए ।

हिँडाइ पनि कम छैन काठमाडौंबाट सुनसरी ,कैलाली जान नजिकको बाटो कहाँ हो र । सरकारले पो आखाँ नदेखे जस्तो गर्छ । सरकार अब एउटा कदम उठाउनु पप्यो । यस्तै सयौं मजदुर अप्ठेरोमा परेका छन् । काठमाडौं र आसपासका क्षेत्रमा जस्का रोजिरोटिको ग्यारेन्टी छैन तिनीहरुकालागि उचित ब्यबस्थापन गरिदेउ। सुरक्षित गाँसबासको ब्यवस्था गरिदेउ। उनीहरु पनि मानव हुन् । देशका नागरिक हुन्। यति लेख्दै गर्दा मेरा आँखामा आँशुको बाढी आइसकेको छ। सरकार तिमी सानो भल मात्र भए पनि झार र केही गर । मेरो हात काम्यो । कलम चल्न छोडिसक्यो सायद हृदय छचल्किएर होला!